SỐ PHẬN VÀ NGHỊCH CẢNH

SỐ PHẬN VÀ NGHỊCH CẢNH Những con người có phẩm chất thiên tài luôn thường bị thử thách bởi sự nghiệt ngã của số phận trong cuộc sống. Thiên ...

SỐ PHẬN VÀ NGHỊCH CẢNH

Những con người có phẩm chất thiên tài luôn thường bị thử thách bởi sự nghiệt ngã của số phận trong cuộc sống.

Thiên tài sáng chế Thomas Edison và Nikolas Tesla đều là những con người có những thời gian sống cực kỳ khó khăn và khổ ải. Không ai trong số họ có thể đi qua một ngôi trường đại học nào. Thậm chí Edison còn cho là thiểu năng và không thể học hết tiểu học. Tesla thì chống chọi với những căn bạo bệnh gần như suốt thời niên thiếu lẫn khi đã trưởng thành. Cả hai nhà sáng chế lỗi lạc này chắc không mấy ai còn xa lạ về những thành quả lao động không biết mệt mỏi của họ cho đến cuối đời.

Thiên tài toán học Alan Turing và John Nash, cả hai đều bị những căn bệnh về tâm thần hoặc tâm sinh lý thể nặng. Turing thì bị đồng tính và chết trong cô độc bằng cách tự tử sau khi bị thiến bằng phương pháp hoá học. Còn Nash thì bị chứng hoang tưởng đến mức có thể gây hại cho vợ hoặc con của mình, luôn tưởng tượng ra những người bạn vô hình và những nhiệm vụ quân sự bí mật rất quan trọng. Nhưng họ đã để lại những di sản lừng lẫy cho toán học có tính ứng dụng cao trong nhiều lĩnh vực.

Thiên tài âm nhạc Beethoven hay Mozart đều là những kẻ bất hạnh, cũng bệnh tật liên miên và đối chọi với những thiệt thòi mà cuộc sống dành cho họ để thử thách và nhờ đó thắp sáng lòng đam mê và trí tuệ của họ trong những đêm tối kiệt cùng.

Thiên tài văn chương như Tolstoy hay Frank Kafka, cũng khổ sở vì cuộc sống đời thường về sự cô độc và cả thể lý. Tolstoy còn từ bỏ gia đình đang sống vui vầy để lang thang và viết văn, ông thấy cô đơn và không thể chịu đựng được cuộc sống ồn ã vô vị đó, nên đã rời bỏ vợ và con cái để đến một vùng đất khác mà suy tư và viết lách. Kafka cũng không khá hơn khi cũng mắc nhiều chứng bệnh lý về tính dục nghiêm trọng, với một thể trạng yếu ớt và không thích giao du, ông có một cuộc sống phóng túng về tình dục mang chứng bệnh lý nên hết sức khổ sở để thoát ra khỏi nó trong đời thường.

Thiên tài vật lý lý thuyết Einstein và hiện thời là Stephen Hawking đều có những khó khăn và trở ngại cuộc sống riêng, đặc biệt trong hôn nhân và gia đình. Riêng Eintein thì luôn có nhu cầu về sự cô đơn dù sống giữa những người thân thiết nhất. Ông cũng chịu sự phán xét trong khoa học vì những mục đích chính trị từ nước Đức và cả Thuỵ Điển. Còn Hawking thì mắc bệnh teo cơ từ khi chưa học xong đại học và sau đó phải gắn với xe lăn suốt quãng đời còn lại cho tới khi mất. Trong phim Thuyết vạn vật mà ông là nhân vật chính, có tình tiết rất thú vị là ông còn bị chê là rất kém về toán (có những lỗi sơ đẳng và cơ bản) trong luận án tiến sỹ của mình. Nhưng cả hai người này đã vươn lên một cách phi thường và cống hiến tất cả những gì còn lại cho khoa học. Đó là điều không phải ai cũng có làm được hoặc dù chỉ là một phần của nó, mà chỉ có những phẩm chất thiên tài mới khiến họ vượt qua hết thảy những thứ ấy để để lại những di sản lớn đến vậy cho nhân loại.

Hôm nay là ngày mất của Stenphen Hawking, nhà vật lý lý thuyết đương đại được ví là một Einstein thứ hai, đặc biệt trong khoa học vũ trụ về lỗ đen, sự hình thành vũ trụ qua vụ nổ Big Bang, dịch chuyển tức thời qua các lỗ sâu đục, về không-thời gian cong, về các hành tinh (có sự sống) khác và về sự giãn nở và dẫn tới sự huỷ diệt của vũ trụ. Để hiểu về những gì phức tạp nhất một cách dễ dàng và đơn giản nhất, không cần phải là một nhà vật lý, chỉ cần đọc cuốn Vũ trụ trong một hạt dẻ và Lược sử thòi gian là có thể hình dung về quy luật vạn vật trong thiên hà nhỏ bé này.

Ngày hôm nay cũng là ngày nước ta kỷ niệm 30 năm sự kiện Trung Quốc đánh chiếm đảo Gạc Ma và thảm sát dã man 64 người lính giữ đảo trong một tình thế là chấp hành mệnh lệnh không được nổ súng phản kháng trong bất kể trường hợp nào. Nhưng điều đáng buồn hơn nữa là sự kiện này gần như vắng bóng trong tất cả các trang SGK lịch sử của nước ta. Không được tưởng nhớ hay ghi nhận một cách chính thức trước nhân dân và các linh vị của các chiến sỹ đã hy sinh vì bảo vệ biển đảo của tổ quốc.

Nghịch cảnh tạo nên những giá trị phi thường nếu chúng ta biết đối mặt và vượt qua nó, còn ngược lai, nó sẽ nhấn chìm và huỷ hoại ta một cách khốc liệt nhất. Và đau đớn hơn cả không phải là cái chết, mà là sự lãng quên, đặc biệt là những điều thiêng liêng và cao cả nhất thuộc về một con người.