Về sử kiện ngài Thomas Jefferson tiếp xúc với hoàng tử Cảnh ở Paris Pháp năm 1787

Về sử kiện ngài Thomas Jefferson tiếp xúc với hoàng tử Cảnh ở Paris Pháp năm 1787 Mà chú Lê Nguyễn và thầy Nguyễn Thừa Hỷ công nhận rằ...

Về sử kiện ngài Thomas Jefferson tiếp xúc với hoàng tử Cảnh ở Paris Pháp năm 1787

Mà chú Lê Nguyễn và thầy Nguyễn Thừa Hỷ công nhận rằng đã xảy ra qua 2 bài viết khác nhau.

Bài của chú Lê Nguyễn ở đây >> https://www.facebook.com/lenguyenpd/posts/693071614124151.

Bài của thầy Nguyễn Thừa Hỷ ở đây >> http://vjol.info.vn/index.php/hists/article/viewArticle/21428.

Nhưng cả hai chú và thầy chưa bao giờ đưa ra được dữ liệu nào có ghi chép rõ ràng về việc ngài Thomas Jefferson đã tiếp xúc với hoàng tử Cảnh cả, mà cả hai chỉ dựa vào lá thơ ngài Jefferson viết cho ngài William Drayton.  

Nhưng nếu ta xem các bức thư liên lạc của ngài Thomas Jefferson trong giai đoạn từ tháng 1 năm 1787 đến tháng 12 năm 1788 ở Pháp, có vài vài trăm bức thư trong đó, từ chuyện lớn đến chuyện nhỏ, nên chắc việc ngài có tiếp xúc với ngài Bá Đa Lộc và hoàng tử Cảnh đã được ngài Jefferson ghi rõ.  Nhưng đáng tiếc, trong các bức thư này, không có bức nào ngài Jefferson viết là đã gặp / tiếp xúc / diện kiến ngài Bá Đa Lộc hoặc hoàng tử Cảnh cả.

Mời bạn tham khảo các bức thư của ngài Jefferson giai đoạn tháng 1 năm 1787 đến tháng 12 năm 1788 >> https://founders.archives.gov/index.xqy?df=1787-01-31&q=Author%253A%2522Jefferson%252C%2520Thomas%2522%2520Dates-To%253A1788-12-31&s=1111211111&r=1&dt=.

Và đáng nói hơn, là trong hàng trăm bức thư này, mình tìm được 1 bức, mà xưa nay mình chưa thấy có các sử gia Việt nào nêu ra cả liên quan đến vấn đề Cochin China này.  Đó là bức thư của ngài Jarnac gởi cho ngài Jefferson, đề ngày 30 tháng 11 năm 1787, tại đây >> https://founders.archives.gov/?q=Cochinchina&s=1111311111&sa=&r=2&sr=.  Bức thư này có đoạn:

"M. Jefferson’s Commands have been regularly executed, and the Bishop of Adran who is gone Last thursday with the young prince of Cochinchina will Send at Least one pound of Dry rice."

Có nghĩa là, rất có thể, là ngài Jefferson chỉ đưa ra đề nghị rồi người dưới quyền hoặc các nhân viên đã liên lạc lại với nhóm ngài Bá Đa Lộc hoặc hoàng tử Cảnh, tựa như ngày nay trong việc ngoại giao vậy, chứ chưa bao giờ ngài Jefferson có sự gặp mặt cả. 

Dĩ nhiên một người có thể tranh luận là việc ngài Jefferson không ghi rõ là ngài đã gặp mặt hoàng tử Cảnh KHÔNG CÓ NGHĨA là ngài chưa bao giờ gặp hoàng tử Cảnh.

Nhưng suy luận như vậy là lấy lý thuyết chồng lên lý thuyết, chứ không là đem sử kiện ra làm chứng cớ.

Còn lá thư của ngài Jarnac cho ta thấy, là ít nhất, ngài Jefferson đã yêu cầu và ngài Bá Đa Lộc lẫn hoàng tử Cảnh sẽ gởi ít nhất là một pound (độ nửa kg) lúa khô cho ngài Jefferson.

Nên có lẽ, khi ta phân tích về việc này, ta chỉ nên dừng lại ở việc ngài Jefferson đưa ra lời yêu cầu hoặc đề nghị cho ngài Bá Đa Lộc lẫn hoàng tử Cảnh gởi sample lúa khô cho mình, chứ ta không thể nào khẳng định rằng có cuộc tiếp xúc nào giữa ngài Jefferson và hoàng tử Cảnh cả.

Còn tại sao chú Lê Nguyễn lẫn thầy Nguyễn Khẳng Định khẳng định là có cuộc tiếp xúc, thì ta cần đợi thầy và chú đưa ra thêm sử liệu vậy.

Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi.

Thanks

Brian

Về sử kiện ngài Thomas Jefferson tiếp xúc với hoàng tử Cảnh ở Paris Pháp năm 1787