Về nguyên do rút lui ra khỏi chiến khu Ba Đình của quân kháng chiến Việt

Về nguyên do rút lui ra khỏi chiến khu Ba Đình của quân kháng chiến Việt #khoi_nghia_ba_dinh Thì theo sử gia Phạm Văn Sơn trong bộ Việt Sử T...

Về nguyên do rút lui ra khỏi chiến khu Ba Đình của quân kháng chiến Việt

#khoi_nghia_ba_dinh

Thì theo sử gia Phạm Văn Sơn trong bộ Việt Sử Tân Biên quyển 5 trang 131, thì "theo các tài liệu mà Pháp bắt được là bức thư của ông Đinh Công Tráng gửi cho vị chỉ huy của nghĩa quân ở Mã Cao, thì quân ta phải rời bỏ Ba Đình gấp là vì hàng ngàn quân Pháp (kể cả ngụy binh) đã bỏ xác ở quanh chiến lũy, nước bị tù hãm, người chết không được vùi thây, bệnh dịch tả có thể phát sinh, việc chuyển dịch quân đội sang cứ điểm thứ hai là điều không thể dừng được.  Vậy ta có thể đề kết được rằng Nghĩa quân nếu không vì sử kiện kể trên có lẽ còn kéo dài chiến sự thì quân Pháp đâu đã thắng.".

Nhưng sử gia Phạm Văn Sơn không cho ta biết bức thư này ra sao và tìm ở nguồn nào.

Còn theo bản tấu ngài Đinh Công Tráng viết cho vua Hàm Nghi, thì nguyên do mà ngài rút lui là vì do quan Đề đốc Trần Xuân Soạn đã khuyên ngài bỏ chiến khu mà trốn đi vì người Pháp đang bao vây trùng điệp.  Ngài biết mình không thể nhờ vả vào Đề đốc Trần Xuân Soạn nên ngài đêm 27 tháng 12 năm 1886 âm lịch (tức là ngày 20 tháng 1 năm 1887 dương lịch) khoảng 10 giờ đêm, ngài Đinh Công Tráng và ngài Phạm Bành mở đường máu trốn thoát khỏi vòng vây chiến khu Ba Đình của quân Pháp. 

Còn hơn thế nữa, ngài Đinh Công Tráng phàn nàn về Đề đốc Trần Xuân Soạn chỉ là một người ba hoa, chỉ thích bàn mưu cùng đám văn thân và cựu quan lại thay vì giúp quân binh để chống người Pháp, chứ không có mưu kế gì. Và tệ hơn là Đề đốc Trần Xuân Soạn đã ra lệnh cách chức hoặc xóa hết các chức vụ của nghĩa quân, và làm cho họ (các nghĩa quân) đã mất đi chức quyền cần thiết để tiếp tục cuộc khởi nghĩa.

Như vậy có nghĩa là sau khi mất chiến khu Ba Đình, có thể ngài Đinh Công Tráng bị chính Đề đốc Trần Xuân Soạn tước luôn chức tước tự phong của quân khởi nghĩa, nên do đó ngài không có "danh chính ngôn thuận" mà đi mộ binh.  Đó chính là tại sao ngài Đinh Công Tráng viết bản tấu này lên vua Hàm Nghi mong vua ban lệnh cho ngài có chức hàm đàng hoàng để tiếp tục cuộc kháng chiến.

Và dĩ nhiên, nguyên do bỏ chiến khu Ba Đình do Đề đốc Trần Xuân Soạn khuyên khi thấy quân Việt chắc không thể đánh lại sự áp đảo của quân Pháp chưa bao giờ được viết trong sử hoặc các bài viết từ các sử gia Việt Nam cả.  Người ta chỉ viết chung chung là do quân Pháp hỏa lực quá mạnh, và chỉ vậy.

Mà thật ra, theo bản tấu này, là nếu Đề đốc Trần Xuân Soạn mà bên ngoài đánh mạnh vào, và ngài Đinh Công Tráng bên trong liều chết đánh ra, thì có thể dẹp được quân Pháp.

Tại sao mà từ sự thất bại của Đề đốc Trần Xuân Soạn trong việc hợp tác cùng ngài Đinh Công Tráng, mà chuyển qua thành do quân Pháp hỏa lực quá mạnh, rồi do xác chết quá nhiều trong trận đánh nên quân Việt cần rút đi, được đem ra làm lý do cho sự thất bại của chiến khu Ba Đình, thì mình để cho bạn tiếp tục nghiên cứu vậy.

Mời bạn tham khảo.

Thanks

Brian