Về tên con sông Cửu Long Giang ở miền Nam Việt Nam - ai đã đặt tên này ?

Về tên con sông Cửu Long Giang ở miền Nam Việt Nam - ai đã đặt tên này ? Mình chưa thấy có tấm bản đồ Việt xưa nào (xưa là những năm...

Về tên con sông Cửu Long Giang ở miền Nam Việt Nam - ai đã đặt tên này ?

Mình chưa thấy có tấm bản đồ Việt xưa nào (xưa là những năm đầu 1800) chép tên sông Cửu Long Giang cả.  Nếu bạn có xin share.

Nhưng đây, một tấm bản đồ bên Trung Quốc, được cho là vẽ vào năm 1798-1800, đã có viết tên con sông Cửu Long Giang ở khu vực Vân Nam và gần An Nam.

Bản đồ này tên là Dư địa toàn đồ 舆地全图 mà bạn có thể tải tại đây >> http://digitalatlas.asdc.sinica.edu.tw/map_detail.jsp?id=A103000045 (bạn bấm vô nút 查看全圖 để coi bản đồ).

Trong bản đồ, chỗ phần biên giới với An Nam ở khu vực Vân Nam, có đoạn chú thích Cửu Long giang tức Lan Thương lưu nhập 九龍江即灡沧流入. Lan Thương 灡沧 là tên con sông Mekong đó bạn.

Mà theo bài viết của thầy Võ Hương An về tên sông Cửu Long, thì trong bộ Gia Định Thành Thông Chí, tác giả là Trịnh Hoài Đức còn ghi là "Sông Mỹ Tho [tức Tiền Giang], ở trước trấn, làm sông cái của trấn, phát nguồn từ sông Cửu Long tỉnh Vân Nam của Trung Quốc [VHA nhấn mạnh] chảy nhanh cuồn cuộn, từ bắc mà sang tây, trải qua các nước Lào, tới sông Nam Vang nước Cao Mên , chia làm hai sông Tiền Giang và Hậu Giang, mà chảy xuống phía đông…" (tr.42). 

Bài viết của thầy Võ Hương An ở đây >> https://sites.google.com/site/namkyluctinhorg/tac-gia-tac-pham/s-t-u-v/vo-huong-an/-cuu-long-giang-ai-da-dat-ten-cho-dong-song-nay.

Như vậy, rất có thể cái tên Cửu Long Giang khi ông bà mình vô miền Nam không hẳn có liên quan gì tới chín (9) cửa sông Mekong ở Việt Nam cả.  Mà rất có thể do nhóm lưu dân Minh hương Trần Thượng Xuyên Dương Ngạn Địch, vốn là những người ở Quảng Đông, Quảng Tây, đã biết tên Cửu Long Giang ở vùng Vân Nam.  Rồi khi tị nạn ở miền Nam, nghe người bản xứ như người Khmer nói về con sông này, họ nối lại 1+1=2 mà biết con sông này là con sông Cửu Long Giang ở Vân Nam và họ đặt tên cho nó như vậy.

Rồi sau này người Việt mình ở miền Nam mới đem chín (9) cửa sông ở miền Nam gò vô tên Cửu Long Giang và đưa ra giả thuyết là người di cưu Việt - Minh Hương đi vô miền Nam, thấy có 9 cửa sông nên đặt tên Cửu Long Giang.  Đây là giả thuyết của thầy Võ Hương An lẫn của những người Việt Nam xưa nay.

Nhưng làm gì mà thời xưa có ông bà di cư / tị nạn nào mà đi thám hiểm cả khu miền Nam để biết có chín (9) cửa sông mà đặt tên Cửu Long Giang bạn nhỉ ? Vì hồi đó có đường để chạy xe hay có xe honda chạy ngang dọc miền Nam đâu ?  Tới một nơi đã là khó, làm gì có ai rãnh mà đi thám hiểm luôn chín (9) cửa sông miền Nam rồi đặt ra tên Cửu Long Giang rất đẹp, đúng không bạn ?

Nên không chừng cái tên Cửu Long Giang là do nhóm di dân Minh Hương, họ đã biết về con sông Cửu Long Giang ở Vân Nam, họ vô miền Nam, nói chuyện với người bản xứ Khmer, họ biết đây là con sông Lan Thương tức sông Mekong, nên họ mới kêu nó là Cửu Long Giang, tức là sông Cửu Long đoạn đầu nằm ở Vân Nam bên Trung Quốc, còn đoạn cuối nằm ở miền Nam nước mình đó bạn.

Và nếu đúng vậy, thì truyền thuyết ông cha ta biết có chín (9) cửa sông ở miền Nam nên đặt ra cái tên mỹ miều Cửu Long giang, mà chúng ta xưa nay ai cũng hãnh diện, coi bộ lại cần phải xem lại, đúng không bạn ? 

Mời bạn tham khảo.

Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi.

Thanks

Brian 

P.S: Bạn để ý, bản đồ này được biết là có niên đại 1788-1800, nhưng trong phần An Nam không hề ghi gì về thời Nguyễn Đàng Trong cả.  Và còn ghi rõ là nước An Nam hiện thời có 2 kinh 12 Thừa chính ty.  Mà nước An Nam có 2 kinh 12 Thừa chính ty chắc là thời vua Lê Thái Tông những năm 1460-1500.  Nên ví dụ nếu bạn tra từ từ, không chừng cái tên Cửu Long Giang này bên Tàu đã có vào những năm 1460s hay có thể trước đó nữa cũng nên.