Thủ tướng và Đặc khu!

Thủ tướng và Đặc khu! Hôm nay, 4-6-2018, bên lề kỳ họp Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có buổi trao đổi mà tôi cho rằng là...

Thủ tướng và Đặc khu!

Hôm nay, 4-6-2018, bên lề kỳ họp Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có buổi trao đổi mà tôi cho rằng là thẳng thắn liên quan đến Luật đơn vị hành chính kinh tế Đặc khu tại Bắc Vân Phong, Vân Đồn và Phú Quốc.

Thủ tướng có phát biểu, thời hạn cho thuê đất 99 năm là trường hợp đặc biệt do Thủ tướng quyết định dựa trên việc tham khảo ý kiến của các cơ quan chức năng.

Thủ tướng cũng nhận định, quan trọng nhất của Đặc khu là phải có cơ chế, chính sách thu hút để có môi trường đầu tư, kinh doanh tốt. Đồng thời, Thủ tướng cho biết đã nhận được thư, điện thoại, tin nhắn cùa các chuyên gia, trí thức góp ý về Đặc khu. Những ý kiến ấy vẫn tiế tục được Thủ tướng lắng nghe, có lẽ viẹc bày tỏ quan điểm trên mạng xã hội không là một ngoại lệ.

Tiến sĩ Vũ Thành Tự Anh, thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng, chỉ ra 5 lý do mô hình đặc khu kinh tế sẽ khó thành công.

1. Thứ nhất, chính sách nằm sau đạo luật này thiếu cơ sở thực tiễn.

2. Thứ hai, trong khi mục tiêu của cả ba đặc khu đều hướng tới thu hút các ngành công nghệ cao 4.0 thì tư duy chính sách chủ yếu vẫn chỉ là 1.0 - tức là cố thu hút thêm FDI bằng lợi thế so sánh tryền thống cùng những ưu đãi kịch trần và vượt khung, thậm chí không ngần ngại mở casino cho cả người Việt Nam vào chơi.

3. Thứ ba, với thiết kế như hiện nay, không có gì đảm bảo các đặc khu sẽ có tính bền vững về kinh tế và giúp tạo ra các ngoại tác tích cực như nâng cấp và chuyển đổi cơ cấu cũng như thúc đẩy cải cách kinh tế trên diện rộng.

4. Thứ tư, đưa ra một khuôn khổ pháp lý cho đặc khu mới chỉ là một bước khởi đầu, việc triển khai mô hình đặc khu trên thực tế chắc chắn sẽ còn lắm gian truân.

5. Thứ năm, với vị trí xung yếu và nhạy cảm của mình, liệu Phú Quốc, Bắc Vân Phong, và Vân Đồn có phải là những địa điểm thích hợp để thử nghiệm chính sách trong bối cảnh địa kinh tế và địa chính trị hiện nay hay không?

Quan điểm cá nhân tôi cho rằng, nếu thử nghiệm Đặc khu thì chỉ nên chọn một trong 3 vị trí Phú Quốc, Bắc Vân Phong và Vân Đồn. 

Không ai thử nghiệm mà lại bỏ hết trứng vào một giỏ.

Quan trọng nhất trong bối cảnh hàng loạt thử nghiệm lớn đã thất bại, từ bauxit Tây Nguyên cho đến những tập đoàn với hy vọng biến thành quả đấm thép “đã đấm vỡ tung ngân sách”, thì sự thử nghiệm ồ ạt càng để lại nhiều nguy cơ.

Đặc khu nếu đơn giản “bỏ một đồng thu trăm đồng” thì tôi tin rằng đây là điều không tưởng. 

Việc tăng thời hạn cho thuê đất lên đến 99 năm, đó thật sự là một rào cản về mặt tâm lý lẫn cảm xúc của đại đa số nhân dân, trong lúc không phải là mấu chốt của Dự thảo Luật Đặc khu thì nên bỏ ra ngoài!

Ngô Nguyệt Hữu