GIÁO DỤC VÀ XÃ HỘI

Mấy hôm nay mạng xã hội nhắc nhiều đến cái tên Nelson Mandela. Ông là một người da đen không chỉ có tầm nhìn mà còn đầy lòng nhân ái, xứng đ...

Mấy hôm nay mạng xã hội nhắc nhiều đến cái tên Nelson Mandela. Ông là một người da đen không chỉ có tầm nhìn mà còn đầy lòng nhân ái, xứng đáng được nhân loại phong thánh như Gandhi. 

Khi rời nhà tù của bọn phân biệt chủng tộc Hà Lan, ông đã trút bỏ hận thù lại song sắt nhà giam, nơi mà bọn da trắng đã đày đọa ông bằng một bản án nặng nề vì tội đấu tranh giành quyền bình đẳng cho dân tộc da đen của ông. 

Khi giành được chính quyền, ông không cải cách ruộng đất, không cách mạng văn hóa để diệt chủng hàng loạt theo chủ trương trí phú địa hào đào tận gốc tróc tận rễ. Ông cũng không tập trung cải tạo, không đánh tư sản, không cưỡng chế thu hồi đất, không cấm biểu tình, không cần điều 78, 79, 88 hay 258 gì đó, không cấm báo chí tư nhân, không kết tội bôi nhọ lãnh đạo, không cấm các xã hội dân sự và các đảng phái hoạt động. Nhờ thế cộng đồng da trắng không bỏ nước ra đi, họ đã hòa hợp với người da đen để cùng nhau xây dựng một quốc gia Nam Phi giàu đẹp đến ngày nay.

Tuy nhiên, mạng xã hội lại muốn nói về triết lý giáo dục của ông, nhắc lại câu nói rất chí lý của ông rằng, để hủy diệt một quốc gia không phải là bom hạt nhân, mà chỉ cần hạ thấp chất lượng giáo dục. 

Không sai chút nào nếu đem đối chiếu với những bê bối thi tốt nghiệp phổ thông vừa rồi, thì rõ ràng nền giáo dục VN đã xuống cấp trầm trọng. Điều đáng nói là những bê bối đó không phải mới xảy ra. Nó đã xảy ra âm ỷ từ lâu, đến nay mới bùng phát, chẳng khác gì ung thư giai đoạn cuối, thường lộ hẳn không thể che đậy được nữa. Đây là một lỗi rất đáng trách của cơ quan quản lý nhà nước. 

Bởi nói theo Mandela thì những yếu kém trong  giáo dục đã không được kịp thời ngăn chặn, để nó ăn sâu vào xã hội VN, luồn cao và luồn khắp các cơ quan, các cấp, các ngành, các cán bộ đảng và nhà nước, nên mới tạo ra một thực trạng xã hội phức tạp như hiện nay. 

Khi chính quyền Hà Tĩnh điều các cô giáo đi tiếp khách như cave thì giáo dục đã nặng mùi rồi. Thêm ông bộ trưởng còn nặng mùi hơn nữa khi nói tỉnh queo...các cô chỉ là vui vẻ thôi mà... Đáng lẽ lúc ấy cơ quan quản lý nhà nước phải giật mình, chấn chỉnh triệt để giáo dục, cho ông bộ trưởng thiếu tâm thiếu tầm ấy về vườn ngay. Nhưng tiếc là...để đến hôm nay... khối ung thư ấy đã di căn ra xã hội. 

Một quan chức không chịu chứng tử cho công dân chỉ vì bệnh viện không ghi chết mà ghi tử vong. Giáo dục đấy. 

Một ông bộ trưởng đổi trạm thu phí BOT thành thu giá. Sau khi bị dư luận và QH chỉ trích lại đổi lại thành thu phí. Giáo dục đấy. Ông bộ trưởng lay hoay làm cái bảng hiệu không nên thì làm cái gì cho ra hồn? 

Một ông đại biểu QH cho rằng trạm thu phí không ảnh hưởng đến người nghèo vì không thu phí xe mô tô. Chất lượng giáo dục đấy. Làm một ông đại biểu mà không hiểu được phí vận chuyển là đầu vào của hàng hóa, người nghèo không lẽ không tiêu dùng? 

Và biết bao câu nói dở khóc dở cười của các chính khách đã không ít lần làm nóng mạng xã hội. Giáo dục đấy. Nhưng đó chưa phải là điều đáng nói, vì dẩu sao nói vẫn chưa ảnh hưởng đến cuộc sống bao nhiêu. 

Điều đáng nói là chính sự xuống cấp của giáo dục đã tạo ra thói đạo đức giả, nói một đường làm một nẻo, nói lấy được, nói hàm hồ chụp mũ. Tranh nhau chạy bằng, chạy chức, chạy việc... Nạn bằng giả, làm ăn gian dối, móc ngoặc dự án rút tiền ngân sách, tham nhũng lãng phí, xà xẻo của công, hình thành các nhóm lợi ích thâu tóm đất vàng của dân và của công, tạo ra một xã hội coi vật chất là cứu cánh, mọi mối quan hệ đều được định giá bằng tiền. 

Hàng chục vị tướng vì tiền phải thân bại danh liệt. Đáng kể nhất là các ông tướng công an, tức cơ quan chấp pháp, mà hư hỏng như thế thì xã hội không xuống cấp mới lạ.

Úc trọc đã thừa nhận vì nghèo ít học nên phải mua bằng để làm to. Giáo dục đấy, và dĩ nhiên trong chốn quan trường không chỉ có một Úc trọc.

Như vậy nhiệm vụ cái lò không dễ dàng chút nào. Hãy đốt cháy sự hư hỏng bắt đầu từ giáo dục, đốt thật quyết liệt. Và hãy nhớ rằng giáo dục xuống cấp sẽ phá nát thể chế này, phá hủy diệt hơn cả bom nguyên tử.

Nguyễn Tất Thành