VỀ LÀM NGƯỜI

Về làm người Hay là sự đọc về tiểu sử thầy Võ Trường Toản mà lại suy gẫm cho nét tôn sư hơi khác người của người Việt mình Thầy Võ Trường To...

Về làm người

Hay là sự đọc về tiểu sử thầy Võ Trường Toản mà lại suy gẫm cho nét tôn sư hơi khác người của người Việt mình

Thầy Võ Trường Toản thì mình khỏi giới thiệu, chắc ai người Việt cũng biết.  Ngoài Bắc thì có thầy Chu Văn An, trong Nam thì có thầy Võ Trường Toản.

Thầy họ Võ này vốn có học trò và các môn đồ là những vị khai quốc công thần thời Nguyễn.  Trong đó các các vị như Gia Định Tam Gia Trịnh Hoài Đức, Lê Quang Định và Ngô Nhơn Tĩnh.  Ôi viết ra một trang giấy cũng không hết.

Các vị sử gia Việt Nam viết quá trời quá đất khen tụng thầy họ Võ lên tới mây.   Nay có cả trường đại học Võ Trường Toản hoành tráng không kém villa của đại gia nào đó.

Ấy thế mà, nếu bạn để ý, thì đáng xấu hổ thay:

1. Cho đến nay, chả mấy ai biết lịch sử gia tộc của thầy Võ ra sao cả.  Tệ đến nỗi khi quan Phan Thanh Giản sau này cho khắc bia, ngài cũng chỉ có thể viết là "Tiên sinh họ Võ, húy Trường Toản. Đời trước hoặc nói là người Thanh Kệ (Quảng Đức), hoặc nói người Bình Dương (Gia Định)".  Mà làm thế nào mà môn đồ của thầy chả ai viết lại chuyện gì về thầy nhỉ ? Họ, những môn đề danh cao vọng tộc ấy, từ quan họ Trịnh đến quan họ Ngô, ai cũng viết vài quyển sách để đời, thật là các bậc đại sư, thế mà tiểu sử của thầy mình lại hoàn toàn là con số không (zero - 0).  Thế có đau không bạn nhỉ ?

2. Chả có vị môn đồ nào ở kế bên mộ thầy 3 năm để trọn nghĩa thầy trò bạn nhỉ ? Đáng nói hơn, là các vị môn đồ nổi tiếng này khi mất, chắc lúc bấy giờ đều được triều đình an táng long trọng, nước nhà đã yên bình, ấy thế mà chả vị nào muốn về nằm kế bên mộ vị thầy vĩ đại của mình bạn nhỉ ? 

3. Ở bên Tàu, thì họ đời đời tôn cụ Khổng là bậc vạn thế sư biểu (ngoại trừ thời Cộng Sản những năm Cách Mạng Văn Hóa thì người ta mời cụ ra đường), học trò nằm khu lăng mộ của thầy Khổng hơi nhiều. Còn ở bên ta, ngoài tấm mộ cho cụ Võ Trường Toản, nào có thấy ai viết hay nêu lên gì về tình thầy trò của cụ Võ với các trò đâu nhỉ ?  Sao tình thầy trò của người Việt mình bạc bẽo thế bạn nhỉ ? Bạc như vôi đấy bạn ạ.

Nên, hậu thế như mình xin được đặt 3 câu hỏi vậy:

1. Thế, nếu thầy Võ nổi tiếng như thế, "sùng đức" như thế với cái thụy hiệu rất kêu mà thầy được vua ban cho, vậy tại sao môn đồ của thầy chả ai khăn tang 3 năm, cuối đời muốn về chôn kế bên thầy ?  Người ta ai cũng về chôn với vợ con cả, có ai muốn chôn với thầy đâu, đúng không bạn ? Đấy, ngay cả cụ Phan Thanh Giản khắc bia cho thầy cũng có chôn với thầy họ Võ đâu nhỉ ? Thầy dạy ra sao mà chả ai muốn chôn kế bên thầy bạn nhỉ ?  Chả nhẽ danh nhân nước ta mê vợ hơn thương thầy à ? Hay là chữ thầy nước Nam đã bạc như vôi từ thưở "Bảo Đại chưa mặc quần" hả bạn ? 

2. Thế các quan như các ngài Gia Định Tam Gia, chữ nghĩa bề bề, thì làm thế nào mà chả viết gì về vị thầy của họ nhỉ ? 

3. Thế sự tôn sư trọng đạo trong đạo Nho của thầy lẫn trò trong trường hợp này là ở đâu bạn nhỉ ? 

Vậy theo bạn, thầy Võ Trường Toản "sùng đức" ra sao mà để trò của mình lại hành xử tệ bạc như thế ? 

Mời bạn cứ tự nhiên lên tiếng.

Mà bạn có biết, trong chữ Nôm nước ta, có 3 cách viết chữ Thầy không:

1. Thầy 柴 này - ấy là với bộ mộc 木, ấy là hạng thầy cúng, hạng thầy già lên lão làng mà ăn đầu heo

2. Thầy 𪪀 này - ấy là với chữ sư 師, biết chút chữ để mà dạy trò đứng trước cửa Khổng làm gì 

3. Thầy 偨 này - ấy là với bộ nhân 亻, dạy học trò trước tiên sống cho ra hồn, sống cho ra một con người

Thế bạn có bao giờ hỏi các vị thầy của bạn, họ là các vị thầy nào trong 3 hạng thầy ấy không ?

Thế bạn khi được người ta gọi là thầy, bạn có bao giờ nghĩ người gọi bạn muốn dùng chữ thầy nào không ?

Nghe nói, có người chỉ muốn đi học "làm người", tức là đi kiếm thầy 偨 này.  Nhưng thời nay, "làm quan to" thì dễ, chứ "làm người" thật khó lắm đa.

Brian  

P.S: Mình thấy tấm hình đại học Võ Trường Toản hay quá, nhưng không biết đã có thầy nào trong trường đại học này nghĩ về sự bạc bẽo của học trò đối với Sùng Đức tiên sinh chưa nhỉ ?