Về hai chữ Lương Sư Nhơn ngày nhà giáo Việt Nam 20/11. Mình đồ chắc các bạn mà đọc và nghe hai chữ Lương Sư, thì bạn nghĩ rằng bạn hiểu Lươn...
Về hai chữ Lương Sư
Nhơn ngày nhà giáo Việt Nam 20/11.
Mình đồ chắc các bạn mà đọc và nghe hai chữ Lương Sư, thì bạn nghĩ rằng bạn hiểu Lương Sư là danh từ chỉ cho các thầy cô có đạo đức, lương thiện đúng không ?
Bạn hơi bé cái lầm rồi đấy.
Bởi vì bạn có biết, trong Hán Nôm, Lương Sư có thể viết dưới các dạng sau đây không ?
1. Lương Sư 良師 này là dùng chữ lương 良 tức lương thiện. Đây là chỉ cho một vị thầy lương thiện, có đạo đức, thầy mà bạn ngày nào cũng giảng morale là phải "tôn sư trọng đạo" đấy.
2. Lương Sư 糧師 này là dùng chữ lương 糧 tức lương bổng. Đây là chỉ cho một vị thầy làm nghề thầy để kiếm ăn, hoặc đi dạy từ 8 tới 5 giờ rồi về nhà lo chuyện vợ con, coi nghề thầy là một nghề kiếm tiền để có tiền nuôi vợ con.
3. Lương Sư 凉師 này là dùng chữ lương 凉 tức thê lương. Đây là chỉ cho một vị thầy làm nghề giáo để mà làm nhiều chuyện thê lương thất đức, tức báo hại nước nhà, dạng thầy đi ngủ với sinh viên để đổi điểm, thầy ngu mà đòi làm thầy thiên hạ vì sĩ diện, hoặc giả thầy mất cả đạo đức cần có của một người thầy.
Vậy bạn thấy đó, khi bạn nói chuyện với một người yêu Hán Nôm, người ấy có nói bạn là lương sư, bạn cũng nên hỏi kỹ lương sư chữ nào há.
Mà bạn có biết chữ thầy trong Hán Nôm có ba loại thầy không ? Bạn đọc luôn tại đây >> Tiếng nước mình đẹp lắm - Thầy
Trong chữ Hán, thầy được viết và đọc là Sư 師 ví dụ như sư phụ hoặc quân sư.
Còn trong tiếng Việt nước mình, ta dùng chữ Thầy. Theo mình tự học, có 3 chữ Nôm Thầy mà bạn có thể dùng để viết chung cho một chữ Thầy. Đó là 柴 hoặc 𪪀 hoặc 偨.
Nếu bạn hỏi các nhà Nôm học, Kiều học, xyz học gì đó, thì chắc họ sẽ lên tiếng khuyên bạn dùng chữ nào để viết cho Thầy cũng được. Họ đánh đồng chữ Nôm như chữ Quốc Ngữ.
Vậy còn mình sẽ dùng ra sao ? À, ba chữ Nôm Thầy này mà mình dùng, sẽ ở 3 trường hợp khác nhau:
1. Chữ Thầy 柴 này: Chữ 柴 nguyên vốn là chữ Hán, đọc Hán Việt là Sài tức chỉ cho hành động sơ sài, hoặc chỉ cho củi. Chữ Thầy này thuộc hạng bét, viết chữ này coi như là vì mình nhập gia tùy tục, tôn sư trọng đạo theo văn hóa Á Đông mà viết, chứ còn nói về đạo đức lẫn thực lực của người mình viết chữ Thầy 柴 này, thì họ chưa xứng đáng để được gọi là thầy.
2. Chữ Thầy 𪪀 này: Chữ này có chữ Sư 師 bên trái là hạng giữa khi viết chữ Thầy. Đây chính là các vị Thầy như bạn biết, tức là người dạy mình nghề nghiệp, kiến thức lẫn những bạn bè truyền dạy kiến thức cho mình. Ở Việt Nam, có ngày 20 tháng 11 lễ Thầy Cô, tức là chữ Thầy này.
3. Chữ Thầy 偨 này: Chữ này có bộ Nhân 亻(tức người) bên trái. Đây chính là các vị Thầy có thể nói là giới hạn không quá 5 ngón tay. Những vị Thầy này chính là những vị Thầy dạy cho mình hoặc bạn sống nhẹ nhàng trong cuộc đời.
Như vậy, bạn thấy đó, khi bạn viết tiếng Việt bằng Quốc Ngữ, bạn sẽ không bao giờ có thể viết một chữ biểu âm cho tiếng Việt (Thầy) mà có thể gởi các tâm tư khác nhau vào trong cùng 1 chữ (thầy chưa đáng là thầy, thầy như thầy cô, sư phụ, và thầy là người dạy cho mình sống tử tế). Khi viết bằng Quốc Ngữ, bạn chỉ có thể dùng các danh từ khác ví dụ như hắn, thằng, nó, ổng, cha nội, hay gì đó để người đọc hiểu ý của mình. Còn nếu bạn đến với Nôm, người đọc mà thưởng thức Nôm, họ sẽ nhìn mặt chữ mà đoán ý bạn nữa.
Còn với người đọc chữ Nôm, nếu họ không coi trọng việc tượng hình của chữ Nôm ra sao, mà chỉ biết mỗi việc ráng đọc cách phát âm để hiểu (và nghĩ rằng ai cũng viết Nôm theo phương pháp 100% biểu âm), thì theo mình việc này tựa như đàn gảy tai trâu. Bởi vì dụng Nôm mà không chơi chữ, thì đó là sự vẽ rắn thêm chân vì bạn có thể hoàn toàn dùng chữ Quốc Ngữ 100% thay thế cho Nôm vì chữ Quốc Ngữ đơn giản và dễ hơn nhiều.
Riêng với mình, học Nôm qua phương pháp chiết tự nhớ mau hơn là qua phương pháp tra từ điển nhiều lần. Có lẽ do mình sống trong thế giới phần mềm, là thế giới đòi hỏi cao về creativity và imagination, nên mình hợp với cách học Nôm qua lối chiết tự chăng ?
Vậy có bao giờ bạn viết chữ Thầy tiếng Việt mà dùng trong 3 trường hợp khác nhau bao giờ chưa ? Người đọc có hiểu ý bạn viết gì qua chữ Thầy không ?
Ngày nay ở Việt Nam, có còn ai đó thương nhau mà ngày ngày vẫn còn đem chữ Việt ra dạy nhau và giỡn với nhau nữa không hả bạn ?
Mình thương tiếng Việt quá.
Brian
À quên nữa, mà bạn có biết luôn là Sư cũng có tới 4 hạng Sư không ? Ấy là
1. Sư 蛳 này là loa sư tức con ốc sên với bộ trùng 虫 tức Sư hạng dốt
2. Sư 篩 này là khua, đánh đập, gõ tức Sư như thùng rỗng kêu to
3. Sư 師 này là hạng sư phụ mà bạn thường nghĩ đến chữ Sư tức thầy dạy ho
4. Sư 𪝜 này là hạng Sư bộ 亻 giúp cho bạn hiểu đạo đức con người là gì đấy
Vậy nếu bạn có 3 chữ Lương, 4 chữ Sư, thì chắc bạn cũng có ít nhất khoảng 12 cách để viết Lương Sư, mà một vị thầy biết Hán Nôm đọc lên hiểu bạn đánh giá vị ấy ra sao, chứ không hề hạn hẹp như chữ Quốc Ngữ Lương Sư tức là thầy giáo lương thiện đâu bạn.
Nên tùy theo lương sư nào trong Hán Nôm, mà bạn có thể viết Lương Sư Hưng Quốc hay Lương Sư Vong Quốc bạn há.
Mà bạn nghĩ bạn đã bao giờ gặp các thầy dạng Lương Sư 凉蛳 tức Sư ốc sên thuộc dạng thê lương chưa ?
Nên bạn mà mê Hán Nôm, bạn không cần phải nói nhiều cho lắm, bạn tha hồ mà chọn chữ để gởi ý vào đấy.
Có khi người trí thức cần như vậy, để được tự do trong tư tưởng, chứ không phải chỉ sống trong cái ao làng chữ nghĩa, rồi đòi làm thầy thiên hạ bạn nhỉ ?
Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi.
Thanks
Brian
Không có nhận xét nào