Về đọc lại tên xã Thanh Hà và suy gẫm lại về lịch sử người Tàu ở miền Nam Việt Nam Chắc là ai nghiên cứu về người Tàu ở miền Nam cũng biết v...
Về đọc lại tên xã Thanh Hà và suy gẫm lại về lịch sử người Tàu ở miền Nam Việt Nam
Chắc là ai nghiên cứu về người Tàu ở miền Nam cũng biết về 2 tên xã nổi tiếng nhất của người Tàu - đó là xã Minh Hương 明香社 và xã Thanh Hà 清河社.
Nếu tên xã Minh Hương ai cũng nghĩ rằng nó chỉ cho việc giữ hương hỏa của nhà Minh, thì cái tên xã Thanh Hà có nghĩa là gì bạn nhỉ ?
Theo Đại Nam Thực Lục (bản dịch tập 1) Tiền Biên Quyển VII năm 1698 tháng 2 thì
****
Bắt đầu đặt phủ Gia Định. Sai Thống suất Nguyễn Hữu Kính kinh lược đất Chân Lạp ... Thiết lập xã thôn phường ấp, chia cắt giới phận, khai khẩn ruộng nương, định lệnh thuế tô dung, làm sổ đinh điền. Lại lấy người Thanh đến buôn bán ở Trấn Biên lập làm xã Thanh Hà, ở Phiên Trấn, lập làm xã Minh Hương (nay là ). Từ đó người Thanh ở buôn bán đều thành dân hộ [của ta].
****
Như vậy theo bộ Đại Nam Thực Lục thì cái tên xã Thanh Hà là dành cho người nhà Thanh bên Tàu, đối với xã Minh Hương là dành cho người nhà Minh bên Tàu.
Trước tiên, vụ "Từ đó người Thanh ở buôn bán đều thành dân hộ [của ta]" chắc ta cần xem lại, vì thật ra 2 tên xã Minh Hương và Thanh Hà đã có ngoài Huế từ năm 1636 từ thời chúa Thượng Nguyễn Phước Lan rồi kìa (xem http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param=2349&Catid=485). Và bạn để ý giùm luôn, là trong bản chữ Hán Đại Nam Thực Lục, đoạn dịch "người Thanh ở buôn bán" là từ câu Thanh thương cư nhân 清商居人. Như vậy những người Thanh này chắc tới buôn bán rồi ở luôn tại Việt Nam dạng dân địa phương, chứ không là chỉ tới rồi đi, rồi bị / được cho vô hộ tịch người Việt. Câu dịch "người Thanh ở buôn bán" mà bạn đọc không kỹ, lại tưởng là người Thanh tới buôn bán bị hốt vô hộ tịch người Việt là không đúng. Đáng ra Viện Sử Học phải chú cho nhiều vô tại đây.
Trở lại với cái tên xã Thanh Hà này, bạn để ý là các sử gia Việt Nam hoàn toàn không nhắc nhiều về nó, mà ngược lại, họ tung hô thuyết người Tàu đến miền Nam Việt Nam theo tinh thần phản Thanh phục Minh, mà đại diện là 2 nhóm Dương Ngạn Địch và Trần Thượng Xuyên.
Ấy thế mà, làm thế nào mà ngay trên vùng đất Cù Lao Phố Biên Hòa, nơi mà Đức Ông Trần Thượng Xuyên và nhóm phản Thanh phục Minh được sử gia Việt Nam tung hô là đã tạo lập ra sự trù phú cho vùng đất này, triều đình Việt Nam lại cho lập xã Thanh Hà (của người nhà Thanh), còn xã Minh Hương (của người nhà Minh) thì ở tuốt đâu miệt Sài Gòn dinh Phiên An cò ho khỉ gáy không ai biết bạn nhỉ ?
Và chính vì điểm này (tức xã Thanh Hà thuộc Cù Lao Phố), mà ta thấy rất rõ sự ngược đời khi mà các sử gia Việt Nam tung hô là Cù Lao Phố do công Đức Ông Trần Thượng Xuyên và nhóm người Minh của ông tạo dựng ra mà trở nên trù phú. Nhưng nếu đúng là vậy, thì làm thế nào mà đến năm 1698, tức là chỉ chưa tới 20 năm sau khi nhóm người Tàu này vô Cù Lao Phố (năm 1679), ngài Chưởng Cơ Nguyễn Hữu Cảnh lại lập xã Thanh Hà (cho nhóm người buôn nhà Thanh) ở Cù Lao Phố, và đưa luôn xã Minh Hương (chỉ cho nhóm dân nhà Minh) qua phía Sài Gòn cò ho khỉ gáy bạn nhỉ ?
Và bạn để ý luôn, là Cù Lao Phố phát triển do sự giao thương với người Tàu khắp nơi ở Đông Nam Á, trong đó chắc là có người nhà Thanh Trung Quốc, nhất là sau khi nhà Thanh bỏ đi vụ cấm vận biển những năm sau năm 1685, nên chắc vụ quan quân tỵ nạn nhà Minh yêu nước căm thù nhà Thanh rồi phát triển Cù Lao Phố là sự đánh bóng hơi quá lố ở Việt Nam chăng ?
Mà mình đọc sử, thấy theo quan điểm của thầy Nguyễn Duy Chính (xem tại đây >> https://nghiencuulichsu.com/2015/06/18/quan-niem-ve-bien-ca-cua-trung-hoa-duoi-hai-trieu-minh-va-thanh/), thời những năm cuối thế kỷ 17 này, bên nhà Thanh còn vụ cấm biển rất kinh khủng do nhà Thanh hạn chế giao thương với nước ngoài để đối phó với tình trạng cướp biển, thế thì tại sao năm 1698 lại có vụ triều đình Việt Nam cần lập ra xã Thanh Hà dành cho người nhà Thanh ở miền Nam bạn nhỉ ? Bạn đọc thử bài đó thấy rõ ràng ý thầy Nguyễn Duy Chính viết là nhà Thanh bên Tàu họ hạn chế giao thương với nước ngoài mà đúng không ? Thế thì ở đâu ra vụ triều đình Việt Nam lập luôn cả xã Thanh Hà ở Cù Lao Phố năm 1698 bạn nhỉ ? Hay là thầy Nguyễn Duy Chính khi nghiên cứu viết bài trên, thầy đã cố ý dìm hàng sự giao thương hải ngoại của nhà Thanh sau năm 1685 (để tung hô cho thuyết nhà Thanh không quan tâm đến biển đảo vụ Hoàng Sa / Trường Sa) ? Mà viết như vậy e là không có sự khách quan cần có của một nhà nghiên cứu học thuật đúng không bạn ? Hoặc giả nếu thầy Nguyễn Duy Chính đúng thì hóa ra vụ xã Thanh Hà cần được xem lại vì có thể các sử gia nhà Nguyễn viết bậy, mà vụ xem lại này thì hơi lớn, vì sử kiện xã Thanh Hà này đã được viết luôn trong bộ Gia Định Thành Thông Chí của ngài Trịnh Hoài Đức trong quyển 3 phần Cương Vực Chí. Chả lẽ cụ Trịnh Hoài Đức "nhớ lộn" sử kiện quan trọng này à ?
À, sẵn luôn, nếu bạn nào có quen biết một thầy tên là Tiến Sĩ Huỳnh Ngọc Đáng, xin bạn nhắn luôn cho thầy là thầy đã viết sai chữ Hán xã Thanh Hà 清河社 liên quan tới tên nhà Thanh, qua thành xã Thanh Hà 青河社 không liên quan gì đến nhà Thanh, trong một viết phân tích về vấn đề bang hội người Tàu rất dài của thầy ở đây >> http://www.sugia.vn/portfolio/detail/835/ve-to-chuc-bang-minh-huong-xa-va-thanh-ha-pho-cua-nguoi-hoa-o-viet-nam.html.
À, chắc bạn ít biết, chứ theo cứ liệu bên Tàu, chính ngài Trần Thượng Xuyên sau này đã gởi tiền vàng vật liệu từ miền Nam Việt Nam về lại Tàu mà xây từ đường dòng họ đó bạn. Không hề thấy nhà Thanh ngăn cấm hay tịch thu gì hết, mà tới nay bên đó họ còn viết lại tung hô sự kiện này (nhưng bên Việt Nam ta thì hoàn toàn không có sử gia nào viết gì cả ngoại trừ họ chỉ trích đoạn những sử kiện nghèo nàn trong bộ Đại Nam Thực Lục hoặc trong bộ Gia Định Thành Thông Chí liên quan đến Đức Ông Trần Thượng Xuyên).
Vậy, bạn có chắc là sự trù phố của Cù Lao Phố là do nhóm người Minh của Đức Ông Trần Thượng Xuyên tạo dựng ra không ? Mà nếu đúng là vậy, thì bạn giải thích ra sao về tên xã Thanh Hà ở Cù Lao Phố, còn xã Minh Hương lại thuộc Sài Gòn ?
Và bạn có chắc Đức Ông Trần Thượng Xuyên lúc nào cũng đau đáu phản Thanh phục Minh không ? Nếu đúng là vậy, tại sao ông đem tiền vàng vật liệu về Tàu xây từ đường ngay thời nhà Thanh mà chả có sự trục trặc gì bạn nhỉ ? Hay nhà Thanh hoan hô ông quay trở lại như nhà nước Việt Nam hoan hô ông Nguyễn Cao Kỳ về lại Việt Nam với tinh thần hòa hợp hòa giải dân tộc ? Mà đâu có sử gia Việt Nam nào phân tích những điều này đâu đúng không bạn ? Người ta khen Đức Ông Trần Thượng Xuyên sống hết mình vì lý tưởng Phản Thanh Phục Minh và tạo dựng ra sự trù phú của Cù Lao Phố mà ? Hình như sử gia Việt Nam chưa bao giờ đọc quá bộ Gia Định Thành Thông Chí bạn nhỉ ? Cũng có thể giống như cả trăm năm sau, ai đó sẽ viết tung hô ông Nguyễn Cao Kỳ có tinh thần chống Cộng cực cao, nhưng họ "lỡ quên" đâu đó vụ ông Nguyễn Cao Kỳ về Việt Nam sau đó cả chục năm với tinh thần hòa giải dân tộc vâỵ. Mà sử mà viết vậy là có vấn đề, đúng không bạn ? Mà người đọc sử mà đọc vậy rồi tung hô tinh thần yêu nước thương nòi là y hệt như tích Uống Nhân Sâm Tắc .. Tử đúng không bạn ?
Và dĩ nhiên, nếu bạn suy luận rằng xã Minh Hương thuộc Sài Gòn là do Đức Ông Trần Thượng Xuyên nhận lệnh chúa Nguyễn về trấn xứ Sài Gòn, nên người Minh Hương theo ông, thì hóa ra nếu đúng là vậy, chắc sự trù phú của Cù Lao Phố không thể nào CHỈ LIÊN QUAN đến Đức Ông Trần Thượng Xuyên người Minh Hương bạn nhỉ ? Có khi chúng ta cần viết lại sử và nêu rõ Cù Lao Phố là do người nhà Thanh tạo ra sự trù phú đó.
Và chắc chắn hơn, ta ngày nay còn có sử cho biết là năm 1747, nhà buôn tỉnh Phước Kiến nhà Thanh tên Lý Văn Quang nổi loạn tính đánh úp lấy Biên Hòa kìa. Đâu có yếu tố Minh Hương gì trong này đâu bạn nhỉ ?
Nên bạn có chắc chúng ta đã đọc rất kỹ về công lao của người Minh Hương ở miền Nam không ? Bạn có chắc là sự trù phú của Cù Lao Phố là do người Minh Hương tạo ra không ? Bạn có chắc Đức Ông Trần Thượng Xuyên là người lúc nào cũng đau đáu về sự phản Thanh phục Minh không ?
Mà sao ít người Tàu nào nói họ tự hào là người Thanh Hương bạn nhỉ ? Toàn Minh Hương không mà.
Mà bạn đã bao giờ đọc hai chữ Thanh Hà 清河 mà nghĩ đến những điều này chưa ?
Hay bạn cho rằng đó là trách nhiệm của các sử gia Việt Nam và bạn chỉ là những độc giả, chưa đủ trình độ để phân tích về hai chữ Thanh Hà 清河 này ?
Mời bạn tham khảo.
Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi.
Thanks
Brian
P.S: Riêng cho anh Lê Ngọc Quốc, Brian biết anh lúc nào cũng suy tư về một cuộc hội thảo mới liên quan tới Đức Ông Trần Thượng Xuyên. Ý anh tốt nhưng có khi các sử gia Việt Nam cũng cần biết chữ Hán, biết tiếng Anh, tiếng Pháp, và họ chịu khó đọc sử liệu / cứ liệu ngoài này, và chịu khó suy nghĩ. Chứ nếu lại có 1 cuộc hội thảo, mà các nhà nghiên cứu họ chỉ trích đoạn từ Đại Nam Thực Lục và Gia Định Thành Thông Chí, rồi lại viết leo vào nhau, dạng viết bài để ăn tiền địa phương, thì anh em mình tự đi tìm hiểu có khi phát hiện nhiều điều mới khác quan trọng hơn, là cả núi bài viết hội thảo khoa học anh ạ.
Không có nhận xét nào