Về sự viết thơ kỳ lạ của vua Gia Long cho vua Xiêm khi bàn giao chức trấn thủ Hà Tiên Đây là phần sử kiện nằm ở trong bộ sử Đại Nam Thực Lục...
Về sự viết thơ kỳ lạ của vua Gia Long cho vua Xiêm khi bàn giao chức trấn thủ Hà Tiên
Đây là phần sử kiện nằm ở trong bộ sử Đại Nam Thực Lục Chính Biên Đệ nhất kỷ - Quyển XXXVIII năm Kỷ tỵ, Gia Long thứ 8 [1809] tháng 12. Khi trấn thủ Hà Tiên Mạc Tử Thiêm mất và Mạc Công Du đang bị nghị tội, triều đình nhà Nguyễn đã lệnh cho Cai đội Ngô Y Nghiễm và Tham luận Lê Tiến Giảng quyền lãnh việc trấn Hà Tiên. Nhưng làm thế nào mà vua Gia Long lại phải viết thơ báo cho vua Xiêm biết, rồi vua Xiêm hỏi lý do và đòi hỏi, thì vua Gia Long lại phải viết lá thơ phúc đáp trở lại về lý do mình tại sao lại quyết định như vậy.
Đã bao giờ một trấn thuộc quốc gia mà khi triều đình đổi trấn thủ, lại phải viết thơ cho vua nước kế bên rồi vua nước kế bên lại còn yêu cầu gì đó ? Như vậy là sao nhỉ ? Hay là Hà Tiên chưa bao giờ thuộc về vương triều Nguyễn cả, mà Hà Tiên xưa thời chúa Nguyễn chỉ là một nước chư hầu mà thôi. Rồi đến thời vua Gia Long, sẵn thời thế mà vua cướp luôn Hà Tiên cho sát nhập vào Việt Nam chính thức ?
Đoạn sử này đây
****
Trấn thủ Hà Tiên là Chưởng cơ Mạc Tử Thiêm chết. Hà Tiên, từ khi Mạc Cửu hiến đất tới nay, triều đình vẫn nhớ đến người cũ có công nên cho con cháu đời đời được tập chức Trấn thủ. Đến khi Tử Thiêm chết, con là Công Thế, Công Tài còn nhỏ, cháu [gọi bằng chú bác] là Công Du vì có việc bị giao xuống nghị tội. (Công Du đem vợ lẽ của Đô thống chế Phạm Văn Triệu bán cho người Xiêm), bèn sai Cai đội Ngô Y Nghiễm và Tham luận Lê Tiến Giảng quyền lãnh việc trấn, mà ấm thụ cho bọn Công Thế làm cai đội để giữ việc thờ tự họ Mạc, cấp cho mộ phu 53 người. Hạ lệnh cho thành thần Gia Định đem việc ấy báo cho nước Xiêm biết. Vua Xiêm viết thư trả lời nói: “Cha con Mạc Thiên Tứ có công to ở Hà Tiên, xin rộng tha tội cho Công Du để cho tập chức”. Vua lại sai Lại bộ làm thư trả lời rằng: “Hà Tiên vốn là bờ cõi của triều đình, từ các vua trước của ta dựng cờ trấn tiết, cha con Mạc Thiên Tứ đều hay giữ tròn chức vụ nên trao chức cho, chứ đấy không phải là khuê điền thái ấp(1. Ruộng ấp cấp cho chư hầu. 1), không thể viện làm thế nghiệp được. Huống chi đất ấy liền núi sát biển, từ khi nổi binh thì dân vật tiêu điều, vỗ về yên ủi chính là việc cần kíp hiện nay. Công Du nếu có tài thì không cứ phải là dòng dõi Thiên Tứ, cũng nên trao cho trấn chức; nhưng vì tài kém tuổi ít, chưa thể làm nổi, nên mới không cho, không phải là tiếc đâu. Nhớ công mà tập ấm cho một người là việc nhỏ mà nhà nước đặt quan vì dân là việc to. Lệnh đã ban ra là phải làm, lý không thể kéo lại được. Xin vua nghĩ xem”. Vua Xiêm nhận được thư bèn thôi.
****
À, bạn để ý luôn, là Viện Sử Học cũng dịch sai hoặc có vấn đề cho 2 tên nhân vật trong này bạn há:
1. Câu "Công Du đem vợ lẽ của Đô thống chế Phạm Văn Triệu bán cho người Xiêm". Nhân vật Phạm Văn Triệu này đáng ra là Phan Văn Triệu 潘文趙.
2. Câu "con là Công Thế, Công Tài còn nhỏ". Đáng lẽ tên nhân vật Công Thế (dấu sắc) phải là Công Thể (dấu hỏi) / Tê 公栖. Thể 栖 theo Khang Hy Tự Điển đọc là Tiên Khể thiết 先稽切 hoặc Tiên Tề thiết âm Tê 先齊切，音西. Không biết viện Sử Học đã đúng không khi đọc là Thế (dấu sắc) ?
Như vậy nếu xưa nay ai đó viết về lịch sử Hà Tiên mà dựa vô bộ Đại Nam Thực Lục đoạn này, chắc bạn cũng nên khuyên họ viết lại.
Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi.
Thanks
Brian
Không có nhận xét nào