Về dịch tên địa danh mà không chú thích nhiều vô là giết sách

Về dịch tên địa danh mà không chú thích nhiều vô là giết sách Một ví dụ đơn giản là ở Quảng Bình ngày nay có địa danh Đồng Hới.   Thế mà các...

Về dịch tên địa danh mà không chú thích nhiều vô là giết sách

Một ví dụ đơn giản là ở Quảng Bình ngày nay có địa danh Đồng Hới.  

Thế mà các văn bản Hán Nôm đều viết là 洞海 tức đọc theo Hán ngữ là Động Hải cả.

Nếu văn bản Hán Nôm viết Động Hải 洞海 mà dịch giả dịch Đồng Hới nhưng không chú thích, là sự giết tên địa danh và đáng bị lên tiếng.

Địa danh 洞海 thì làm sao mà diễn Nôm là Đồng Hới nhỉ ?

Và dĩ nhiên, nếu bạn nghĩ 洞海 đọc là Đồng Hới, thì mời bạn đưa ra các sách vở hay lý thuyết nào đó dạng khoa học, tức "nói có sách mách có chứng".

Ví dụ chẳng hạn, nếu đúng là người Quảng Bình đọc Hải 海 là Hới, thì khi đọc địa danh Đông Hải 東海 tức biển Đông, người Quảng Bình có đọc là Đông Hới không ?

Nhưng giải thích dạng người Quảng Bình đọc nhẹ Hải là Hới thì hóa ra chắc là phản khoa học, vì nếu đúng có vậy, thì Đông Hải cần đọc là Đông Hới luôn đúng không ? Hay ví dụ chừ Hải trong Hải quân có đọc là Hới quân không ?

Còn ví dụ nếu ta nói là do kỵ húy, thì chắc cũng cần phải biết kỵ húy cụ nào thời nào, chứ không chung chung mà viết kỵ húy.  

Vậy bạn thấy rồi đó, bạn đọc sách dịch địa lý Việt Nam, mà nếu các dịch giả không hề có một hệ thống về quy tắc dịch thuật địa danh ra sao, không viết chú thích hai ba trang chỉ cho một địa danh, bạn hoàn toàn không hiểu ai đúng ai sai cả. Có khi bạn còn nghĩ là một thầy vì ganh ghét thầy khác, nên thầy này viết bậy thêm quyển sách để dạy bậy cho người Việt về địa danh Việt Nam cũng nên.

Chừng nào mà các dịch giả Việt Nam còn chưa có quy tắc chung dịch địa danh Việt Nam ra sao, thì lúc đó những người học cao mà dốt như thầy PGS TS Lê Trung Hoa mới có cửa mà giảng bậy từ nguyên địa danh Việt Nam dài dài, không thể nào chấm dứt. Chính các dịch giả Việt Nam đã và đang tự mình mở cửa cho rác vào giới dịch thuật của họ, chứ độc giả thì lúc nào cũng mong muốn đã dịch thì xin có quy tắc dịch thuật, đừng lại đổ lỗi do nước nhà còn nghèo hay chưa cải tiến được gì cả.  Độc giả như mình, ghét nhất là đọc 5 cuốn dịch địa lý, mà mỗi thầy dịch một cách khác nhau.  Mình thật sự không có thời giờ mà tìm hiểu và đánh giá từng thầy, mà mình chỉ đơn giản cho rằng cả 5 thầy đều dốt cả.  Dốt mới có việc mạnh ai nấy viết và làm độc giả phiền lòng khi đọc.  Độc giả mua sách để đọc và nghiên cứu, chứ có phải đi tìm hiểu các thầy có kiến thức ra sao đâu.  Nếu cả 5 thầy dịch 5 cách khác nhau, thì thật sự mình khuyên 5 thầy nên về nhà mà đóng cửa nuôi gà cho vợ vậy.

Thanks

Brian