Về ý định đưa bộ sử Đại Nam Thực Lục ra thế giới

Về ý định đưa bộ sử Đại Nam Thực Lục ra thế giới Thì bước 1 mà mình đang suy nghĩ là thời gian và làm cách nào để đưa bộ sử này lên online. ...

Về ý định đưa bộ sử Đại Nam Thực Lục ra thế giới

Thì bước 1 mà mình đang suy nghĩ là thời gian và làm cách nào để đưa bộ sử này lên online.

Online nghĩa là bao gồm các bước nào ? Thì đây:

1. Toàn bộ bản dịch của Viện Sử Học dạng MS doc sẽ được chuyển qua dạng SQL texts.

2. Các SQL texts này đều searchable.  Điều này nghĩa là ở bước 2 này, nếu bạn tra về từ khóa "Nguyễn Tri Phương" chẳng hạn, toàn bộ các sử kiện trong bộ Đại Nam Thực Lục có ba chữ "Nguyễn Tri Phương" sẽ hiện ra.  Và dĩ nhiên by default, chắc là hiện ra theo từng năm tháng, chứ không phải lộn xộn lung tung.  Vụ searchable text này thì chúng ta muốn làm thêm features cũng không quá khó.

3. Quan trọng hơn, là từng trang trong bộ Đại Nam Thực Lục Hán ngữ cũng sẽ được tải lên.  Và các trang trong bản dịch Quốc ngữ sẽ được cập nhật link đến từng trang (hoặc các trang) tương ứng trong bộ Hán ngữ.  Điều này chắc sẽ làm bùng nổ sự đam mê về sử cho tất cả các bạn, từ dân độc giả mê sử như mình cho tới các thầy chuyên nghiên cứu về sử dạng giáo sư, tiến sĩ.

4. Với bước 3, các bạn có thể tự mình so sánh từng trang dịch Quốc ngữ và trang Hán ngữ, và nếu được, chúng ta có thể tạo các discussion threads để bàn luận / chú thích sự dịch đúng sai, để giúp đỡ cho tất cả mọi người.

Còn các bước 4 (OCR text extraction - đem các trang Hán ngữ từ dạng image ra text) và bước 5 (Online Markup - xem thử https://dh.chinese-empires.eu/markus/) mình chưa nghĩ tới.  Làm được 3 bước trên, bước 4 và bước 5 sẽ tuần tự đi theo.

Còn bước 6 (fully translated into searchable English texts - Anh ngữ hóa toàn bộ bản Đại Nam Thực Lục) là hoài bão của riêng mình.  Mình cần tự làm có tiền, rồi sẽ bỏ tiền ra, hợp tác cùng với trường đại học hay cơ quan nào đó, mướn giáo sư sử học như thầy Geoff Wade hay các thầy nào đó mà các bạn giới thiệu để họ bỏ vài năm ra và dịch hết sử Đại Nam Thực Lục từ Hán ngữ ra Quốc ngữ, dạng như Minh Thực Lục mà thầy Geoff Wade đã làm.

Mình thấy rất rõ sự thất bại của giới học giả bên Việt Nam, khi họ hô hào các bạn phải yêu sử Việt nhưng bản thân họ chỉ viết sách để bán mà không thấy có gì hơn cả.

Nhìn qua bên Trung Quốc, người ta đã đưa các bộ sách xưa lên mạng, và dân họ tha hồ mà tra sử (và dĩ nhiên các loại sử dạng bí mật thì họ vẫn cấm, nhưng bạn xem kìa, ở trường đại học Harvard người ta có cả trang mạng chuyên vì sử Trung Quốc).

Dĩ nhiên bạn có thể nói, làm những việc này, chúng ta cần tiền, cần sự hỗ trợ, cần gì đó.  

Nhưng có khi tất cả bắt đầu bằng sự quyết tâm của một con người.  Chúng ta có thể mãi mãi đổ thừa hay biện hộ, hoặc chúng ta có thể tự mình làm gì đó cho sử Việt.

Và ở thế kỷ 21 này, mình nghĩ chả người trẻ nào có đủ kiên nhẫn mà ngồi đọc 10 quyển sách giấy Đại Nam Thực Lục để mà dò sử kiện cả bạn ạ.  Còn các vị giáo sư nào đó khoe là họ có cả tủ sách, thì mình chỉ cười.  Bởi vì bên Mỹ ngành AI đang lên quá chừng đó bạn.  Những con người hay khoe tủ sách ấy, họ sẽ bị dẹp đi theo sự tiến bộ của AI.  Mình nghĩ một AI có thể đấu hơn một triệu quyển sách bạn nhỉ ? 

Và chắc chắn, ở thế kỷ 21, mà ai đó kêu gọi bạn yêu sử Việt, yêu văn hóa Việt, mà bạn không thể đọc / tra / tìm hiểu online, mình nghĩ thứ sử hạng ấy là hạng sử què quặt và nghèo nàn, chắc con mình bên Mỹ nó trề môi ra và tưởng chừng là quê hương của ba nó ở thế kỷ 21 mà như là một xứ mọi rợ nào đó.

Và khi có bộ sử searchable Đại Nam Thực Lục online này rồi, mình nghĩ các bạn có tâm với sử như Phạm Vĩnh Lộc, Dũng Phan hay fans của họ sẽ không phải đau khổ mà đọc sách rồi dò, rồi khi viết sai lại phải chịu sự phê bình của các bạn Nhu To hay Phong Chong Xao Nau Su.  Có khi Lộc và Dũng có lòng với sử (và muốn qua sử để làm giàu), nhưng họ cũng cần những người như mình, hiểu sử, và giúp họ dễ dàng tiếp cận với sử hơn, hơn là suốt đời chê bai họ.  Chúng ta đều là người Việt.  Người Việt thương người Việt còn không hết.  Nếu chúng ta đều nghĩ về sử, có thể mỗi người phụ nhau một tay để giúp nhau đưa sử bay cao và xa hơn.  Thế giới này là của chúng mình.  Mình có quyền mãi mãi không ưa nhau, như người Cộng Sản và người Quốc Gia đã hận nhau cả chục năm nay, hay có thể nhìn về một tương lai cho sử Việt, và cùng chia sẻ những nỗi đau khổ, những khiếm khuyết, và giúp nhau để cùng đưa sử Việt ra thế giới.

Mình nghĩ, với việc việt hóa toàn bộ hơn 300+ bức bản đồ Đồng Khánh Địa Dư Chí và đưa bộ Đại Nam Thực Lục lên mạng, mình sẽ cùng bạn mở ra một con đường cho sử Việt ra thế giới.  Nếu chúng ta muốn làm giàu từ sử và văn hóa Việt, bạn hãy tin mình đi, hãy tạo ra các infrastructures và platforms trước.  Cơ hội để chúng ta làm giàu sẽ rất nhiều, và ai ai mê sử Việt đều có phần trong đó cả, từ cô Hán Nôm cho đến các bạn sinh viên đại học chưa ra trường.  Tiền bạc sẽ đến với tất cả chúng ta, nhưng ngoài tiền bạc, ít nhất khi nhìn lại sau này, chúng ta có thể mỉm cười, vì ai ngờ các Hai Lúa trong sử Việt lại có thể cùng nhau và cùng tất cả vực lại sử Việt, vực lại Hán Nôm, và đưa sử và văn hóa Việt ra thế giới.  Ước mơ đó đâu có gì là quá đáng lắm đâu, đúng không bạn ? 

Và bộ Đại Nam Thực Lục chỉ mới là 1 trong nhiều bộ sách chúng ta có thể đưa lên online.  Nếu các bức bản đồ Đồng Khánh Địa Dư Chí mà đưa lên và để đủ features vô đó, coi bộ lại là một platform để khởi nghiệp đúng không bạn ? Mình sẽ tạo các platforms cùng bạn, sẽ thu hút các subscribers, lúc đó các bạn tha hồ mà khởi nghiệp.  Có khi muốn làm giàu, bạn cũng cần dám suy nghĩ bứt phá, mà theo mình biết, khởi nghiệp rất cần passions.  Mà passions trong sử Việt thì chắc chúng ta không ai thiếu, bạn há.

Cuộc đời này đẹp quá, rất cảm ơn Trời Đất đã cho mình làm một người Việt.

Good nite,

Brian