GÃ KHỔNG LỒ Ở HỘI NHÀ VĂN

GÃ KHỔNG LỒ Ở HỘI NHÀ VĂN Hôm qua là ngày hội thơ Việt Nam, và với chủ đề “Sông núi trên vai”, ai cũng hiểu đây là một cách viết hình tượng ...

GÃ KHỔNG LỒ Ở HỘI NHÀ VĂN

Hôm qua là ngày hội thơ Việt Nam, và với chủ đề “Sông núi trên vai”, ai cũng hiểu đây là một cách viết hình tượng theo kiểu văn chương để biểu nghĩa chứ không phải là biểu vật.

Trong khi “sông núi”, với từ Hán Việt là “giang sơn”, cũng là nước non, hay chính là Tổ quốc. Nhưng khi cả Hội nhà văn dịch sang tiếng Anh thì dùng tư duy sinh động trực tiếp để chuyển từ chứ không chuyển nghĩa (chuyển ý niệm).

Họ đặt cả các Mountains (ngọn núi) và các Rivers (con sông) lên vai, mặc dù chắc ở Hội nhà văn không ai là người khổng lồ hoặc có đủ phép màu để gánh vác những thứ nặng nề đó.

Chắc do vài hôm trước Chủ tịch Hội nhà văn không xin được kinh phí nên giận dỗi mà muốn trút giận lên con chữ để nhốt kẻ hỗn hào nào đó tới vài trăm năm sau.

Nếu tư duy theo lối cách thô sơ và giản đơn như này, rõ ràng tiểu thuyết trứ danh “All the rivers run” chắc sẽ phải dịch thành “Tất cả các dòng sông đều chạy”? Hay danh tác “Wuthering Heights” (Đỉnh/Đồi gió hú) sẽ phải dịch thế nào: Cơn gió lớn; Độ cao cơn gió; Gió gào trên cao? Không thể nào hiểu được.

Dù sao thì, sông núi trên vai cũng là một gánh nặng, dù theo nghĩa nào đi nữa.

Lê Luân