CHUYỆN ĐA DẠNG SÁCH GIÁO KHOA: LỖI Ở CÁC NHÀ CHUYÊN MÔN

CHUYỆN ĐA DẠNG SÁCH GIÁO KHOA: LỖI Ở CÁC NHÀ CHUYÊN MÔN Chị Ngân hay nhiều đại biểu quốc hội không hiểu đa dạng hóa sách giáo khoa trong lộ ...

CHUYỆN ĐA DẠNG SÁCH GIÁO KHOA: LỖI Ở CÁC NHÀ CHUYÊN MÔN

Chị Ngân hay nhiều đại biểu quốc hội không hiểu đa dạng hóa sách giáo khoa trong lộ trình đổi mới từ dạy học truyền thụ tri thức sang dạy học phát triển năng lực là hiển nhiên. Ngay cả giảng viên đại học mà lại là giảng viên dạy giáo học pháp của chúng tôi còn ấm ớ, huống hồ là đại biểu quốc hội. Một lần họp hội đồng, khi nghe một giảng viên phát biểu lú lẫn về chương trình, sách giáo khoa, tôi hỏi "chị có phân biệt được chương trình với sách giáo khoa không?" Bất ngờ chị ta nói "chương trình ở trong sách giáo khoa chứ ai chẳng biết".

Không hiểu thì đại biểu thắc mắc. Trách nhiệm giải trình, giải thích phải thuộc về giới chuyên môn.

Trong những điều chị Ngân thắc mắc, có điểm đáng lưu ý: "Làm sao cha mẹ học sinh đem ra nói nên chọn sách nào. Rồi lại có xu hướng chạy để bộ sách của mình được sử dụng ở trường này, tỉnh nọ. Có lãng phí không khi Nhà nước bỏ tiền cho Bộ GD-ĐT biên soạn”.

Hiển nhiên đa dạng hóa gắn liền với xã hội hóa thì không lo lãng phí tiền nhà nước bỏ ra, vì người làm sách, in sách tự chịu trách nhiệm về chất lượng và tiền do chính mình đầu tư.

Nhưng khi anh Nhạ giải trình 2 nội dung sau thì không ổn chút nào.

1) Khi có bản thảo, Hội đồng thẩm định quốc gia sẽ thẩm định, đảm bảo công bằng giữa các bộ sách và có điều kiện tiêu chuẩn người viết SGK chứ không phải ai cũng biên soạn.

2) Bộ đang soạn thảo thông tư để ban hành hướng dẫn lựa chọn sách,  "chứ không phải ai thích chọn thế nào thì chọn".

Rốt cuộc, anh Nhạ mở hướng đa dạng sách giáo khoa trong định hướng một Chương trình chung, nhưng lại trói chặt sách giáo khoa vào cơ chế xin cho rất bao cấp. Ai tin Hội đồng quốc gia kia sẽ thẩm định công bằng, kể cả ai tin đội ngũ có đủ điều kiện bằng cấp sẽ cho ra bộ sách tốt nhất? Giáo sư, tiến sĩ còn mua bán như cái chợ trời, huống hồ là cái món lợi kếch sù là sách giáo khoa?

Bộ sẽ soạn thảo thông tư để ban hành hướng dẫn lựa chọn sách "chứ không phải ai thích chọn thế nào thì chọn" ư? Hóa ra miệng nói sách giáo khoa không là pháp lệnh, nhưng chính cái thông tư này lại là pháp lệnh ấn định luôn sẽ dùng bộ sách nào. Liệu cái thông tư này có khác gì đưa ra tiêu chuẩn chất lượng ưu đãi cho nước mắm công nghiệp để tiêu diệt nước mắm truyền thống? Không chừng bộ sách giáo khoa tốt nhất thì bị loại ngay từ đầu và nhà đầu tư tâm huyết bị cái thông tư này bóp chết từ trong trứng nước?

Điều chị Ngân băn khoăn "xu hướng chạy để bộ sách của mình được sử dụng", tôi dám chắc chỉ có thể là chạy ở cái cửa này nè, anh Nhạ ạ!

Chương trình dạy học phát triển năng lực là một chương trình mở, có phần bắt buộc và phần lựa chọn. Nội dung sách giáo khoa căn cứ vào đó để thực hiện tốt nhất chương trình với chuẩn giáo dục chung. Như vậy là năng lực được phát huy khá rộng: năng lực biên soạn sách, năng lực lựa chọn của nhà quản lý và người dạy, kể cả năng lực lựa chọn theo sở thích của người học. Bằng cách nào đó (cả nội dung lẫn phương pháp dạy học) mà người dạy và người học đạt được chuẩn chung. Nôm na là chương trình này chống mọi áp đặt theo khuôn mẫu như giáo dục lâu nay để phát huy năng lực, trong đó đặc biệt là năng lực sáng tạo trong dạy và học.

Trong điều kiện đó, thị trường sách giáo khoa sẽ chịu sự tương tác cạnh tranh tự do. Loại sách giáo khoa yếu kém tất yếu bị đào thải tự nhiên.

Anh Nhạ thực hiện đổi mới dạy học theo hướng phát triển năng lực nhưng đòi định hướng theo ý chí chủ quan của anh hay nhóm lợi ích chóp bu nào đó thì chính anh là người có chủ trương bóp chết từ trong trứng nước mọi năng lực của người dạy và người học. Tôi đề nghị chị Ngân và Quốc hội, nếu thấy anh Nhạ và giới chuyên môn trên Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa thông thì hãy dừng đổi mới lại cho đến khi các ông bà này học tập, nghiên cứu cho thông đã!

Chu Mộng Long