GIẢI PHÁP CHO SGK

GIẢI PHÁP CHO SGK  Trong stt trước tôi có nói đến chuyện 1 hay nhiều SGK. Toàn bộ nội dung tập trung khẳng định: nhiều SGK là 1 chủ trương đ...

GIẢI PHÁP CHO SGK 

Trong stt trước tôi có nói đến chuyện 1 hay nhiều SGK. Toàn bộ nội dung tập trung khẳng định: nhiều SGK là 1 chủ trương đúng, nhưng đừng hiểu đổi mới chỉ có thế; yếu tố nào là quyết định của đổi mới. Stt này xin bàn về giải pháp cho SGK theo CT mới.

1) Tôi cho rằng vẫn nên triển khai theo định hướng biên soạn SGK mà NQ 88 của QH đã nêu: “Thực hiện xã hội hóa biên soạn SGK; có một số SGK cho mỗi môn học… Để chủ động triển khai chương trình GDPT mới, Bộ GD&ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK”. Cụ thể thực hiện định hướng ấy như sau:

a) Bộ GD&ĐT cứ việc tổ chức viết bộ sách của Bộ theo cách làm của Bộ, đáp ứng yêu cầu triển khai lộ trình đổi mới 2020 với L1 và đến 2024 đủ tất cả sách các môn học cho 3 cấp.

b) Vẫn khuyến khích các tổ chức cá nhân làm SGK cho các môn học khác nhau. Các sách này không lệ thuộc vào tiến độ, thời gian và không cần phải đầy đủ tất cả các môn học, lớp hoặc cấp học. Nghĩa là có thể viết 1 hay vài cuốn cho 1 hay vài môn, ở 1 hay vài lớp khác nhau; có thể có ngay nhưng 5-10 năm sau biên soạn cũng không sao.

c) Sách của Bộ hay của các tổ chức cá nhân đều phải thẩm định QG bình đẳng như nhau. Vì thế cần đặc biệt coi trọng việc thẩm định. Để tránh độc quyền trong phát hành bộ sách của Bộ cần tách bạch chuyện biên soạn và chuyện in ấn, phát hành.

2) Việc triển khai nhiều bộ SGK những năm đầu sẽ rất phức tạp trong quản lí và tổ chức dạy học. Theo nguyên tắc này, trong 1 địa phương, các trường có thể dùng nhiều bộ/ cuốn sách khác nhau; GV có thể dùng cùng lúc nhiều sách khác nhau;  HS có thể tham khảo nhiều sách khác nhau của 1 môn… Vì thế việc đánh giá sẽ không đơn giản, gồm cả đánh giá việc dạy của GV, việc quản lí chuyên môn của nhà trường và đặc biệt là việc đánh giá kết quả học tập của HS. Như thế trước mắt cần tập trung nâng cao trình độ và năng lực của đội ngũ cán bộ quản lí và giáo viên; tăng cường tính chuyên nghiệp của việc thẩm định, đánh giá... Đó là một công việc không hề đơn giản, nếu muốn làm thật, không báo cáo láo, không mắc bệnh thành tích và hình thức chủ nghĩa.

3) Với CT theo định hướng phát triển năng lực, SGK không quan trọng như trước nữa mà CT và yêu cầu cần đạt của CT mới là chỗ dựa quan trọng nhất. Dù 1 hay nhiều bộ SGK, thì vẫn phải đổi mới cách biên soạn, đặc biệt là cách dạy học và kiểm tra, đánh giá. Chương trình GDPT 2018 đã được thiết kế nhằm đáp ứng tất cả các yêu cầu vừa nêu. Nhưng từ định hướng ấy đến thực hiện cụ thể là 1 khoảng cách cực xa. Và nếu không triển khai đúng sẽ phá hỏng tất cả mọi sự cố gắng.

Nước ta rất có kinh nghiệm về việc đề ra đường lối, chủ trương rất hay nhưng làm thì rất nhếch nhác và hiệu quả thường rất thấp.

6-3-2019. Đỗ Ngọc Thống