Về ba đức tính Khởi Nghiệp mình xin được chia sẻ để các bạn nào mê làm tỷ phú khởi nghiệp tự suy gẫm Mình không biết với việc ông Đặng Lê Ng...
Về ba đức tính Khởi Nghiệp mình xin được chia sẻ để các bạn nào mê làm tỷ phú khởi nghiệp tự suy gẫm
Mình không biết với việc ông Đặng Lê Nguyên Vũ lập ra chương trình Hành trình về trái tim và tặng cả chục triệu cuốn sách nhằm tạo cảm hứng cho các bạn có hiệu quả hay không (vì cho tới nay, mình chưa được đọc dữ liệu nào đưa ra về tính hiệu quả của chương trình này cả). Nhưng mình có làm cho các công ty khởi nghiệp, lại có được cơ hội quản lý nhân viên từ Tây tới ta, nên mình xin được chia sẻ 3 đức tính Khởi Nghiệp này cho các bạn. Nếu các bạn thấy có gì đó không đúng, xin cứ lên tiếng.
***
1. Đức tính Khởi Nghiệp quan trọng nhất - hãy xem trọng tinh thần trách nhiệm của mình trong công việc.
Nếu bạn làm cho các công việc bình thường, như làm IT ở công ty ăn lương hàng tháng, bạn có thể núp đằng sau cái gọi là "trách nhiệm tập thể". Ví dụ, bạn làm không xong, bạn có thể đưa ra đủ thứ lý do như "nhóm này có vấn đề", "tôi bị bắt làm project khác", "managers ở trên không giải quyết điều này, điều này" ... v.v. Bạn có làm bậy một hay hai lần hay nhiều lần chắc cũng là OK tại công ty vẫn sống phây phây mà, đúng không ?
Nhưng khi vào làm Khởi Nghiệp, nếu bạn là a co-founder hay founder, thì mình đồ rằng the buck stops there đó bạn. Tương lai của công ty là nằm trong tay bạn, bao nhiêu người ở dưới, vợ con họ sống nhờ vào đồng lương của họ, nên chả ai thông cảm cho bạn khi bạn đổ lỗi "tôi bị bắt làm nhiều projects khác nhau cả". Bạn làm bậy, có khi nhóm VC mời bạn đi liền, có khi công ty sập luôn chứ công ty không kéo dài như khi bạn làm ăn lương của công ty nào đó vậy. Bạn đi làm Khởi Nghiệp mà không để tinh thần trách nhiệm vào việc làm của bạn, thì mình nghĩ, bạn nên đi làm ăn lương hàng tháng là hơn. Đừng làm mất thời giờ người khác đã tin theo bạn. Bản thân bạn không coi trọng tinh thần trách nhiệm của bạn, thì bạn chả có gì để mà đòi làm chủ hay hướng dẫn cho ai cả.
Và bạn thấy đó, ngay trong quyển Quốc Gia Khởi Nghiệp, các tác giả đã dẫn ra những tấm gương của người Do Thái, họ sống có kỷ luật, có tinh thần trách nhiệm. Trong Chương 1 còn có cả ví dụ về người Do Thái không biết cả câu "Excuse Me" tức Xin Lỗi là gì.
Thế thì làm thế nào mà sách dịch Quốc Gia Khởi Nghiệp, lỗi chi chít như thế, mà lại có bạn khuyên là thông cảm, miễn đọc có ích 90% là được ? Sách thì viết về người Do Thái không biết cả câu Xin Lỗi là gì, ấy thế mà sờ sờ đó người Việt dịch lỗi bậy chi chít là sao ? Chả phải việc dịch thuật vô trách nhiệm như thế là đi ngược lại với tinh thần Do Thái trong sách đó sao ?
Khởi Nghiệp là một cơ hội quý giá làm đổi đời của bạn, vậy mình khuyên bạn, nếu bạn có làm, để trách nhiệm vào mà làm, đừng học thói AlphaBooks hay ông Đặng Lê Nguyên Vũ, nói túa lên tới mây về Khởi Nghiệp, ấy thế mà chỉ có một quyển sách Khởi Nghiệp như thế này, mà NXB AlphaBooks dịch cũng không xong còn ông Nguyên Vũ lại khoe đây là sách đổi đời. Dịch sách lỗi chi chít như thế, là đi ngược lại với tinh thần trách nhiệm trong thế giới Khởi Nghiệp. Chả lẽ hai doanh nhân nổi tiếng Việt Nam này, có bao nhiêu năm kinh nghiệm làm ăn, mà không hiểu đơn giản là muốn khuyến khích một người bước vào con đường Khởi Nghiệp, họ nên dạy cho người ấy sống và làm việc có trách nhiệm hay sao ? Họ tặng cả chục triệu cuốn sách làm gì nhỉ khi mà bản thân họ chưa hẳn hiểu đúng và đủ về tinh thần trách nhiệm là gì ?
****
2. Đức tính Khởi Nghiệp quan trọng thứ 2 - đừng biến Khởi Nghiệp thành ra sự theo đuổi lý tưởng dân tộc. Sự tuyên truyền như thế này cho chúng ta thấy, hoặc họ là nhóm người fanatics, hoặc họ là nhóm người hoang tưởng, hoặc họ chỉ là bọn trọc phú mà đòi dạy dân trí thức về Khởi Nghiệp.
Bạn có thấy bên Mỹ, là đất vàng Khởi Nghiệp, có ai ngày ngày đi hô hào việc tham gia vào thế giới khởi nghiệp là để phát huy lý tưởng dân tộc Mỹ gì đó không ?
Bên Mỹ người ta khuyên một người bước vào Khởi Nghiệp, là hãy có những ý tưởng táo bạo để giúp xã hội, giúp ngay chính người thân của mình, để mọi người được tiết kiệm tiền bạc, được sống với nhiều điều kiện đầy đủ, sung túc và thuận lợi hơn. Nên bạn thấy đó, Google, Facebook, Uber hoặc hầu như 99% các công ty khởi nghiệp đều bắt đầu và theo đuổi mục đích ấy cả.
Ấy thế mà ông Đặng Lê Nguyên Vũ lại hô hào trong chương trình Hành trình về Trái Tim là "hành trình lập chí vĩ đại, khởi nghiệp kiến quốc", đọc lên mà cứ tưởng ông ấy viết lời tổng động viên, mời bạn qua Campuchia đánh Pol Pot những năm xưa ấy chứ. Bạn đi khởi nghiệp là để giúp cho xã hội, cho thế giới loài người, và qua con đường này mà kiếm bạc tỷ, chứ có phải bạn là anh thanh niên Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước đâu ? Bạn là ai mà bạn đòi khởi nghiệp kiến quốc thế ? Bạn có tài gì mà đòi kiến quốc bạn nhỉ ? Chả cần nói đâu xa, bên Mỹ mình chưa bao giờ nghe về cà phê Trung Nguyên cả. Bên Mỹ mình cũng chả nghe gì về công ty FPT của bạn cả. Những công ty Việt Nam như thế này, chỉ như con đom đóm đứng kế bên những con đại bàng, những tập đoàn tài phiệt tư bản Tây phương. Mình chả biết ông Nguyên Vũ là ai mà hô hào Khởi Nghiệp Kiến Quốc. Mình cứ tưởng Khởi Nghiệp là để cho cả thế giới xài chứ, chứ có phải là để duy nhất cho người Việt dùng đâu ? Mình đồ nếu Khởi Nghiệp Kiến Quốc mà đúng, thì chắc là bạn nên tham gia vào các nhóm hacker của chính phủ mà hack các mạng của những chính phủ khác, chứ nếu bạn lập ra một Uber thứ 2, là bạn muốn giúp đời đấy chứ, chớ có phải bạn đem lý tưởng Cộng Sản ở Việt Nam ra phương Tây mà đòi dạy người Mỹ đâu, đúng không bạn ?
Và sự trớ trêu ở đây. là nếu bạn để ý các tên miền (domain names) của những mạng nổi tiếng Việt Nam, có phải họ toàn dùng tiếng Anh không ? Ví dụ foody, ví dụ Lotus, ví dụ FPT hay gì gì đó. Ô hay, Khởi Nghiệp Kiến Quốc thế nào mà tên miền lại hóa ra toàn lấy tên tiếng Anh thế ? Khởi Nghiệp Kiến Quốc như thế nào mà lại dùng các thuật ngữ "đám mây", "hacker", "virus" toàn của thế giới vậy bạn ?
Mình đọc slogan của Hành trình Trái tim và mình thấy rõ ông Nguyên Vũ hoang tưởng. Ông có thể là một doanh nhân giỏi trên thương trường, nhưng ông chỉ là một anh DLV 47 đòi bước vào thế giới Khởi Nghiệp của người trí thức với thứ slogan nửa nạc nửa mỡ - Khởi Nghiệp Kiến Quốc. Mình nghĩ bạn và mình chưa có đủ trình độ để mà đòi Kiến Quốc theo gương Hồ chủ tịch gì đâu. Còn ông Nguyên Vũ có muốn làm điều ấy, hãy để ông sống với sự hoang tưởng ấy.
Nên với Khởi Nghiệp, xin bạn đừng biến Khởi Nghiệp thành ra sự theo đuổi lý tưởng dân tộc. Trước tiên, hãy khiêm tốn mà suy nghĩ về những gì bạn có thể giúp ích cho xã hội, cho người thân, cho văn hóa nước nhà. Ví dụ ở Việt Nam nghèo, bạn có thể tạo ra một iPad nào đó thật rẻ tiền cho mọi người đều dùng, để mà kiến thức được truyền bá đến cho mọi người Việt không ? Bạn có tạo ra những app du lịch để đưa mọi người trên thế giới đến với những thắng cảnh xưa nay của Việt Nam không ? Bạn có chế tạo ra được người máy chăm sóc cho các bệnh nhân, vì ở Việt Nam, các bệnh nhân nằm tràn ra cả hành lang bệnh viện không ? v.v. ... Hãy suy nghĩ về những lý tưởng cao đẹp hoặc táo bạo như thế, để giúp xã hội, giúp Việt Nam, giúp thế giới loài người. Hãy làm người có ích cho xã hội cho đến tận hơi thở cuối cùng. Đừng trở thành một gã hoang tưởng háo danh Khởi Nghiệp Kiến Quốc. Đừng học ông Nguyễn Cảnh Bình, đạo văn thiên hạ, dịch thuật vô trách nhiệm, mà lại còn lập cơ quan đòi dạy lớp trẻ làm lãnh đạo đất nước. Nếu bản thân ông ấy là chủ nhà sách, mà nhà sách ông ấy xem ra có rất nhiều sách dịch lỗi chi chít, thế thì việc chỉ đạo sách dịch cần được chuẩn xác, là chuyên môn của ông ấy, mà ông ấy còn chưa làm xong, thì ông ấy đòi đi dạy lãnh đạo đất nước làm gì ? Chuyên môn của ông ấy, ông còn làm không được, thì ông còn đòi nhảy qua lãnh vực khác để làm gì ?
Nên bạn ạ, đừng đem lý tưởng dân tộc vào Khởi Nghiệp. Chúng ta vào thế giới Khởi Nghiệp để đem lại cho xã hội những điều hay điều tốt, và qua đó mà thành tỷ phú, chỉ vậy. Đừng hoang tưởng là bạn vào thế giới Khởi Nghiệp để Kiến Quốc. Bạn không phải là chủ tịch Hồ Chí Minh, có khi bạn cả đời chưa bao giờ ra khỏi Việt Nam, nên đừng dùng những danh từ đao to búa lớn để lòe thiên hạ. Tập trung vào việc tạo ra các ý tưởng táo bạo rồi lo làm giàu đi bạn, hãy để việc Kiến Quốc ấy cho những người có trình độ hơn, có năng lực hơn mà làm. Đừng hoang tưởng bạn là TT Donald Trump tái thế.
****
3. Đức tính Khởi Nghiệp quan trọng thứ 3 - Thất bại là mẹ thành công
Bạn mà vô Khởi Nghiệp, bạn thất bại tới khóc hết nước mắt luôn. Nhưng đó là chuyện thường tình thôi mà. Bên Mỹ ai vô Khởi Nghiệp chắc cũng được dạy cho câu nói của nhà phát minh Thomas Edison như sau: "I have not failed. I've just found 10,000 ways that won't work" tức là "Tôi chưa thất bại. Tôi chỉ là đã tìm ra 10,000 cách không hoạt động.". Đừng để thất bại làm bạn sờn lòng. Bởi vì cả đời bạn có thất bại, bạn cũng đã theo đuổi ước mơ của mình, còn hơn là những con bò đi làm cho người khác, được người ta cho một năm nghỉ phép 1 hoặc 2 tuần mà họ đã sung sướng lắm. Con bò thì biết gì về ước mơ như con người mà bạn cần phải giảng cho nó biết. Chỉ có con người sống có ước mơ mới hiểu cuộc đời này là của mình, là đáng sống thôi, đúng không bạn ?
****
Nên nếu bạn có 3 đức tính Khởi Nghiệp này, mình chắc bạn rất tập trung và thích thú với công việc Khởi Nghiệp của bạn. Mình không hiểu tại sao ông Đặng Lê Nguyên Vũ lại muốn tặng cả chục triệu cuốn sách, mà bản thân ông chưa hề bao giờ biết chúng có bị dịch bậy, dịch sai, dịch cắt xén hay là không ? Ông ấy có kinh nghiệm, đáng ra ông ấy chỉ nên nói vài dòng ngắn để khuyến khích bạn, chứ làm gì mà lại dùng những cụm từ đao to búa lớn Khởi Nghiệp Kiến Quốc gì đấy, nghe mà cứ tưởng ông ấy đòi đi làm cách mạng lật đổ thế giới cơ đấy.
Lại còn có trò tặng chục triệu cuốn sách, mà bản thân ông ấy chắc cũng chả biết những quyển này có bị dịch bậy hay không nữa ? Đã bao giờ đọc sách bậy mà thành người giỏi đâu bạn ?
Bạn chỉ cần nhìn cách làm ăn cẩu thả của NXB AlphaBooks, thì bạn đã có thể đánh giá ông Nguyễn Cảnh Bình chả có đức tính Khởi Nghiệp gì của người trí thức cả, ngoại trừ ông ấy giỏi làm ăn.
Và bạn chỉ cần nhìn cách ông Đặng Lê Nguyên Vũ hô hào Khởi Nghiệp Kiến Quốc, là bạn có thể đánh giá ông ấy có vấn đề về tâm thần.
Bên này, khi mình ngồi nói chuyện với những người Khởi Nghiệp, họ giản dị lắm bạn. Và bên này, người ta giàu kinh khủng, ví như vợ chồng ông chủ Amazon ly dị, bà ấy hình như ẵm gọn 30 tỷ đô và người ta chả hề có gì lên báo chí gì cả. Mình nghĩ là người Việt Nam, chúng ta nên khép mình vào khuôn khổ sống phải có trách nhiệm, chứ không phải chuyện gì cũng biện hộ, và chúng ta cần giúp đỡ nhau tạo ra những ý tưởng Khởi Nghiệp táo bạo, chứ không đi rao giảng Khởi Nghiệp Kiến Quốc hoang tưởng như thế này.
Và mình chắc 100% luôn, bạn muốn bước vào Khởi Nghiệp, bạn muốn có tinh thần quật cường như người Do Thái, trước tiên hãy sống với tinh thần trách nhiệm.
Đừng để người Việt, trong thế giới Khởi Nghiệp, được biết đến là một dân tộc hoang tưởng, là một dân tộc hô hào Khởi Nghiệp Kiến Quốc, hô hào sức mạnh quốc gia, ấy thế mà dân tộc 90 triệu người này, dịch có một quyển sách Khởi Nghiệp cũng không xong. Nói năng bạt mạng như thế và hành động vô trách nhiệm như thế, người ta cứ tưởng người Việt chúng ta là những con khỉ từ rừng mới xuống núi đó bạn.
Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi.
Thanks
Brian
Không có nhận xét nào