Về ngôi mộ cổ họ Lâm ở Tao Đàn Sài Gòn Ngôi mộ cổ họ Lâm này rất là nổi tiếng ở Sài Gòn. Mình nghĩ chắc người Sài Gòn nào cũng biết cả. Bạn...
Về ngôi mộ cổ họ Lâm ở Tao Đàn Sài Gòn
Ngôi mộ cổ họ Lâm này rất là nổi tiếng ở Sài Gòn. Mình nghĩ chắc người Sài Gòn nào cũng biết cả.
Bạn có thể đọc các bài báo này để tìm hiểu thêm >> https://news.zing.vn/than-the-ngoi-mo-co-trong-cong-vien-ma-am-o-sai-gon-post411100.html, https://dantri.com.vn/doi-song/giai-ma-bi-an-quanh-ngoi-mo-co-trong-cong-vien-tao-dan-20170218153624258.htm, https://thanhnien.vn/van-hoa/ky-bi-lang-mo-co-am-anh-ngoi-mo-co-o-cong-vien-tao-dan-661318.html.
Không hiểu tại sao thầy PGS.TS Phạm Đức Mạnh, Trưởng bộ môn Khảo cổ học, Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM) đã dẫn cả một đoàn khảo cổ nghiên cứu ngôi mộ cổ này, nhưng thầy hoàn toàn không cho chúng ta biết thêm gì về ngôi mộ cổ này nữa, ngoài việc nêu lên về diện tích khuôn viên mộ và câu phát biểu chung chung là chúng ta cần nghiên cứu thêm nữa.
Còn mình đọc xong các bài viết này, thì xin chia sẻ với các bạn những phân tích theo sự đọc sách và hiểu biết của mình. Bạn thấy có phần nào không đúng, xin cứ lên tiếng để chúng ta cùng học hỏi:
****
1. Điều quan trọng nhất mà người ta gán lên cho ngôi mộ này, là đây là ngôi mộ của một cặp vợ chồng người Tàu giàu có, là thế hệ đầu tiên người Tàu trong dòng họ Lâm nào đó đến Việt Nam.
Theo mình, điều này không thể nào sai hơn.
Bởi vì theo mình biết, thì chỉ ngoại trừ những gia tộc Minh Hương, tức người Tàu tới mà lấy vợ Việt, rồi con cháu đã ở vài thế hệ tại Việt Nam, mới có việc trên bia mộ của ba má họ, mới khắc dòng chữ Đại Nam 大南, tức là quốc hiệu nước Việt Nam mình thời vua Minh Mạng độ khoảng những năm 1838 trở đi.
Chứ còn mà là gia tộc người Tàu mới tới Việt Nam thế hệ đầu tiên, làm ăn có tiền có bạc, thì mình chưa thấy có con cháu gia tộc nào khắc mộ bia ba má hay ông bà có chữ Đại Nam cả. Mà mình viết là thế hệ người Tàu đầu tiên hay thứ hai tới Việt Nam làm ăn nha bạn. Còn ví dụ như gia tộc cụ Trịnh Hoài Đức thì lại khác, vì họ là Minh Hương, ông nội tới rồi làm quan luôn cho dòng họ chúa Nguyễn, tới đời cụ Trịnh là gắn liền với chính quyền (quân chủ) Việt Nam. Mình đang bàn về những người Tàu tới Việt Nam làm ăn thế hệ đầu hay thứ hai.
Lý do mà họ không khắc hai chữ Đại Nam, theo mình biết, là do những người Tàu này lúc nào cũng cho họ là người Tàu đến Việt Nam làm ăn, chứ không phải là dân Việt Nam, chuyện này bạn có thể hỏi thêm các dòng họ người Tàu.
Như vậy, làm sao mà vợ chồng ngài họ Lâm này, được cho rằng tới Việt Nam từ Quảng Đông bên Trung Quốc, làm ăn có tiền thời vua Minh Mạng, mất đi rồi con cái của họ, lại cho khắc bia có dòng chữ Đại Nam ? Có khi con cái của họ hoàn toàn không biết gì về Việt Nam đấy chứ, nhất là sống trong cộng đồng người Tàu tại Việt Nam thời bấy giờ.
Vậy thuyết ông bà họ Lâm này là thế hệ người Tàu đầu tiên tới Việt Nam, làm ăn có tiền, rồi khi mất, con cái đắp bia có khắc chữ Đại Nam, theo mình, là không đúng.
Nhưng không hiểu tại sao các nhà khảo cổ Việt Nam xưa nay chưa bao giờ lên tiếng về vụ này bạn nhỉ ?
****
2. Có dòng họ Lâm nào đó ở Kiên Giang có gia phả chép là "Đời Thứ 1: Ông Lâm Tam Lang (17?? - 1795). Ông Lâm Tam Lang, tự là Nguyên Thất, không biết năm sinh. Ông mất vào mùa thu năm Ất Mão (1795). ... Mộ nguyên táng của họ tại Vườn Ông Thượng, Sài Gòn ...".
Vì các bài báo không đăng rõ những tờ gia phả viết bằng chữ Hán hay không, nên chúng ta không biết quyển gia phả này viết từ thời xưa, hay là năm 1999, dòng họ này viết lại theo trí nhớ ông bà.
Nhưng thời 1795, ngài Nguyễn Ánh chưa ra khỏi miền Nam, thì chắc không có vườn Ông Thượng nào đâu bạn.
Và thứ hai, bạn có thể đi hỏi hầu hết những gia tộc giàu người Tàu ở Việt Nam, là dòng họ nào cũng có bài thơ chữ lót của dòng họ cả. Tức là mỗi thế hệ lại có một chữ lót giống nhau để bà con nhận mặt và vai vế với nhau. Đó là truyền thống của người Tàu, đi khắp thế giới thời xưa là như vậy cả. Nếu một người không biết dòng họ mình có chữ lót gì, thì thời ấy, họ vô các hội quán Tàu mà hỏi. Chỉ ngoại trừ những người Tàu cầu bất cầu bơ, tứ cố vô thân, mới không biết chữ lót dòng họ mình thôi.
Như vậy, làm thế nào mà dòng họ này, ông bà làm có tiền, mà ông tên Lâm Nguyên Thất, con tên Lâm Phong Quang, cháu tên Lâm Kim Diêu, chắt tên Lâm Quang Ky ? Đó là cách đặt tên của người Việt, chứ người Tàu xưa làm gì có vụ đặt tên như thế này bạn nhỉ ?
****
3. Và đáng ngạc nhiên nhất, nếu đúng là ông họ Lâm này mất vào năm 1795, thì chắt ông là phó tướng ngài Nguyễn Trung Trực vào giai đoạn 1860 (tức 60 năm sau) là điều dễ hiễu (3 thế hệ trong 60 năm). Thế nhưng, chúng ta không hề biết năm Ất Mùi khắc trên bia là năm nào ? Năm Ất Mùi có thể là những năm 1775 / 1835 / 1895 / 1955. Với dữ liệu hai chữ Ất Mùi khắc trong dòng bia của ông và 2 chữ Đại Nam, chúng ta không đủ dữ liệu để biết ông mất năm nào và bia làm năm nào cả ? Có khi ông mất năm Ất Mùi năm 1895 và con cháu ông đắp mộ vào năm đó và khắc chữ Đại Nam thì sao bạn ? Rất hợp lý đó chứ.
Và nếu đúng là như thế, thì nếu ông mất năm 1895 thì chắc là người được cho là chắt của ông, tức ông Lâm Quang Ky phó tướng Nguyễn Trung Trực, không thể nào là chắt của ông họ Lâm này đâu đúng không ? Vì chắt làm sao mà lớn tuổi hơn ông cố nội được ?
****
4. Xem ra, cách đắp bia mộ như thế này là giống như cách đắp của người Việt, chứ có giống cách đắp bia mộ của người Tàu ở miền Nam đâu bạn nhỉ ? Cách đắp như thế này, không thể nào là do thế hệ người Tàu đầu tiên ở Việt Nam đâu đúng không ?
****
Và chúng ta còn chưa bàn vài điều khác nữa.
Như vậy, nếu chúng ta nghiên cứu từ mặt sử liệu và cứ liệu khoa học, thì ngôi mộ họ Lâm này CHƯA BAO GIỜ có thể nên được khẳng định là mộ xưa của người Tàu thời Minh Mạng gì cả. Có khi nó chưa quá 130 năm đâu (ví dụ nó được đắp vào năm 1895 chẳng hạn). Và ông bà họ Lâm này không thể là thế hệ người Tàu đầu tiên tại Việt Nam do người Tàu thế hệ đầu tiên đâu có khắc hai chữ Đại Nam lên bia. Còn dòng họ Lâm ở Kiên Giang kia, thì chắc họ phải coi lại vì người Tàu thường có tên lót cho mỗi thế hệ, nhất là một dòng họ tới từ Quảng Đông thì càng có vụ này nữa.
Vậy với những phân tích trên, mình cho rằng ngôi mộ này chỉ là ngôi mộ mới, chứ không hẳn là xưa gì cả. Người nằm dưới đó là người Việt, chứ không liên quan gì tới người Tàu. Và có thể chả có vụ đây là về ông bà tổ của ngài Lâm Quang Ky nào đó là phó tướng ngài Nguyễn Trung Trực năm xưa (và liên quan tới nhạc sĩ Lam Phương).
Chắc một ngôi mộ nổi tiếng như thế, các nhà khảo cổ Việt Nam đã đặt ra những câu hỏi khoa học nhu thế bao nhiêu năm rồi đúng không bạn ? Xin đừng nói là mình là người đầu tiên lên tiếng hỏi những câu này nha.
Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi.
Thanks
Brian
Không có nhận xét nào