Bắc Kim Thang là gì ?

Bắc Kim Thang là gì ?  Người Việt nào chắc cũng quen với bài hát đồng dao "Bắc Kim Thang Cà Lang Bí Rợ" xưa nay.  Nhưng chắc cũng ...

Bắc Kim Thang là gì ? 

Người Việt nào chắc cũng quen với bài hát đồng dao "Bắc Kim Thang Cà Lang Bí Rợ" xưa nay.  Nhưng chắc cũng chưa ai giải thích được cụm từ Bắc Kim Thang có nghĩa là gì ? 

Ngoại trừ có một giả thuyết xem ra rất phổ biến trên mạng (ví dụ như ở đây >> https://www.dkn.tv/van-hoa/90-nguoi-viet-nam-khong-hieu-bai-hat-bac-kim-thang-ca-lang-bi-ro.html chẳng hạn.

Và đáng kinh ngạc hơn là theo bài viết này >> http://gioitre.baodatviet.vn/Bac-kim-thang-chua-ra-rap-da-bi-so-huy-hoai-tuoi-tho-nhung-su-that-bai-hat-Bac-kim-thang-co-trong-sang-nhu-ban-nghi-1587365.html, "Thậm chí có hẳn một hội thảo khoa học cách đây vài năm đã đem ý nghĩa của bài Bắc kim thang ra thảo luận. Có ý kiến cho rằng, bài hát này phải có tên là Bắt kim than mới đúng (tức là Bắt con ngựa màu nâu sậm) và cả nội dung bài hát xoay quanh những chú ngựa ô.".

Nhưng có đúng Bắc Kim Thang có nghĩa là "Kim thang có ý chỉ chiếc thang hình chữ Kim trong tiếng Hán cổ, nghĩa là thang tam giác cân, giống cái cột cho các loại cà, bí leo lên. Tóm lại, câu hát mô tả tình cảm keo sơn gắn bó của hai anh em như kèo với cột." như người ta phỏng đoán không ?

Thì xin thưa với bạn, là KHÔNG.

Bởi vì trong bộ Đại Nam Quốc Âm Tự Vị của cụ Huỳnh Tịnh Của, còn viết rất rõ "Bắc thang" có nghĩa là "Dựng thang.  Bày đều, xui giục cho con nít hổn".  

Và dĩ nhiên, nếu bạn mà mê tiếng Việt miền Nam xưa, bạn cũng biết người miền Nam chắc không ai có ý nghĩ cao siêu về cái thang hình chữ Kim 金 nào đấy.  Mà đáng ra ở đây, rất có thể, để ca cho hợp vần, người ta đã đặt ra 3 chữ là "Bắc khiêng thang" có ý nghĩa tương tự như "Bắc thang" tức "Bày đều, xúi giục cho con nít hổn" đó chứ.

Chữ khiêng thì người miền Nam nào cũng dùng cả, xưa hay nay vẫn dùng.

Nên Bắc Kim Thang có thể nguyên gốc là "Bắc Khiêng Thang" trong tiếng Việt miền Nam xưa, là 3 chữ mở đầu cho chúng ta biết đây là một bài hát dạy cho con nít hát phá làng phá xóm (hổn theo cụ Huỳnh Tịnh Của).  

Còn bà cụ nào đó 80 tuổi kể lại cho con cháu nghe chuyện chú bán dầu bán ếch gì đấy >> https://www.tienphong.vn/van-hoa/90-nguoi-viet-nam-khong-hieu-bai-hat-bac-kim-thang-ca-lang-bi-ro-731980.tpo, có khi cụ được các nhà nghiên cứu Việt Nam mớm lời, tựa như khi các nhà nghiên cứu đi hỏi địa danh các bô lão, các cụ chưa bao giờ bước ra khỏi làng, mà kể chuyện về tên địa danh cứ y như thiệt.

Còn ông Nguyễn Hữu Hiệp lại cho rằng Bắc kim thang cần là Bắc kim than (không có chữ g) rồi ngựa ô gì đó, chẳng những tối hiểu mà chúng ta cũng không biết ông đã dựa vào đâu mà nêu ra một giải thích khá ư là kỳ quặc đến thế.

Bạn có cao kiến gì, xin bàn luôn.  Nhưng nói có sách, mách có chứng bạn há.

3 giờ sáng ở California

Brian