HIỂU THÊM VỀ THU VÀ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CSVN.

HIỂU THÊM VỀ THU VÀ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CSVN. Ngân sách nhà nước, hay ngân sách chính phủ, là một phạm trù kinh tế và là phạm trù lịch sử...

HIỂU THÊM VỀ THU VÀ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CSVN.

Ngân sách nhà nước, hay ngân sách chính phủ, là một phạm trù kinh tế và là phạm trù lịch sử; là một thành phần trong hệ thống tài chính. Thuật ngữ "Ngân sách nhà nước" được sử dụng rộng rãi trong đời sống kinh tế, xã hội ở mọi quốc gia. Song quan niệm về ngân sách nhà nước lại chưa thống nhất, người ta đã đưa ra nhiều định nghĩa về ngân sách nhà nước tùy theo các trường phái và các lĩnh vực nghiên cứu. Các nhà kinh tế quan niệm: Ngân sách nhà nước là bảng liệt kê các khoản thu, chi bằng tiền trong một giai đoạn nhất định của quốc gia.

I/ Ở Việt Nam thu ngân sách nhà nước từ những nguồn sau đây : 

1.Thu thuế

Thuế là một khoản đóng góp bắt buộc cho nhà nước do luật quy định đối với các pháp nhân và thể nhân nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu của nhà nước. Thuế phản ánh các quá trình phân phối lại thu nhập trong xã hội,thể hiện các mối quan hệ tài chính giữa nhà nước với các pháp nhân và thể nhân trong phân phối các nguồn tài chính và là công cụ cơ bản thực hiện phân phối tài chính.

2. Phí và lệ phí

Phí và lệ phí là khoản thu có tính chất bắt buộc, nhưng mang tính đối giá, nghĩa là phí và lệ phí thực chất là khoản tiền mà mọi công dân trả cho nhà nước khi họ hưởng thụ các dịch vụ do nhà nước cung cấp. So với thuế, tính pháp lý của phí và lệ phí thấp hơn nhiều. Phí gắn liền với vấn đề thu hồi một phần hay toàn bộ chi phí đầu tư đối với hàng hóa dịch vụ công cộng hữu hình. Lệ phí gắn liền với việc thụ hưởng những lợi ích do việc cung cấp các dịch vụ hành chính, pháp lý cho các thể nhân và pháp nhân.

3. Các khoản thu từ các hoạt động kinh tế của nhà nước

Các khoản thu này bao gồm:

Thu nhập từ vốn góp của nhà nước vào các cơ sở kinh tế có vốn góp thuộc sở hữu nhà nước;

Tiền thu hồi vốn tại các cơ sở của nhà nước;

Thu hồi tiền cho vay của nhà nước.

4. Thu từ hoạt động sự nghiệp

Các khoản thu có lãi và chênh lệch từ các hoạt động của các cơ sở sự nghiệp có thu của nhà nước.

5. Thu từ bán hoặc cho thuê tài nguyên, tài sản thuộc sở hữu nhà nước

Khoản thu này mang tính chất thu hồi vốn và có một phần mang tính chất phân phối lại, vừa có tính chất phân phối lại, vừa có tác dụng nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản quốc gia vừa tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Các nguồn thu từ bán hoặc cho thuê tài sản, tài nguyên, thiên nhiên; thu về bán tài sản thuộc sở hữu nhà nước.

6. Thu từ phạt, tịch thu, tịch biên tài sản

Các khoản thu này cũng là một phần thu quan trọng của thu ngân sách nhà nước và được pháp luật quy định...

II/ Chi ngân sách nhà nước trên các lĩnh vực sau :

- Giáo dục;

- Y tế;

- Công tác dân số;

- Khoa học và công nghệ;

- Văn hóa;

- Thông tin đại chúng;

- Thể thao;

- Lương hưu và trợ cấp xã hội;

- Các khoản liên quan đến can thiệp của chính phủ vào các hoạt động kinh tế;

- Quản lý hành chính;

- An ninh, quốc phòng;

- Các khoản chi khác;

- Dự trữ tài chính;

- Trả nợ vay nước ngoài, lãi vay nước ngoài.

Ngoài các khoản thu trên chính phủ CSVN còn thu ngân sách từ việc đưa vào hiến pháp " đất đai là sở hữu toàn dân do nhà nước quản lý" để có thể tùy tiện trưng thu đất của người dân với gia rẻ sau đó xây dựng một số cơ sở hạ tầng để bán lại cho các chủ đầu tư, doanh nghiệp nước ngoài với giá cao. Việc cho công an cướp đất tạo ra một đội ngũ dân oan đông đảo phát xuất từ đây.

Bên cạnh đó là việc khai thác tài nguyên thiên nhiên như phá rừng, các khoáng sản trong lòng đất, dầu thô trên biển, thủy điện, quặng bauxite... cho các doanh nghiệp FDI thuê đất xây cất nhà máy, cho thuê đặc khu , các vùng kinh tế trọng điểm, các khu nhượng địa, tô giới trá hình...cùng với dụ dỗ lượng kiều hối từ Người Việt hải ngoại.

Với tất cả các nguồn thu đó nhưng chính phủ CSVN vẫn không đủ bù chi. Lý do ?

- Nền sản xuất không phát triển để tạo ra tăng trưởng kinh tế, năng suất lao động thấp, xuất khẩu thu về không đủ chi cho nhập khẩu.

- Không có các thương hiệu lớn mang tính cạnh tranh để bán thương hiệu thu lợi nhuận.

- Công nghiệp chủ đạo vẫn là doanh nghiệp nước ngoài thuê nhân công Việt. Sau khi có lãi xuất khẩu chỉ đóng lại khoản nhỏ cho chính phủ CSVN, còn lại mang về nước họ. Công nghiệp quốc doanh chuyên phá sản vì quản lý kém và nợ xấu chồng chất.

- Nông nghiệp không phát triển vì canh tác lạc hậu, không áp dụng máy móc và khoa học kỷ thuật. Hàng xuất khẩu nông nghiệp chỉ xuất sang Trung Quốc, một số ít sang thị trường Mỹ.

- Thương nghiệp, tiểu thủ công nghiệp cũng chỉ là những doanh nghiệp nhỏ, không có tầm vóc.

Với một nền kinh tế "ăn mãi cũng hết" như thế thì đất đai, tài nguyên thiên nhiên sẽ có lúc cạn kiệt vì hữu hạn. Sau khi vay nợ mẹ đẻ lãi con để nuôi một bộ máy cồng kềnh, quan liêu chính phủ CSVN sẽ tạo ra lạm phát nếu 95 triệu dân Việt đồng lòng bất tuân dân sự, đình công hàng loạt. Để thực hiện điều này phải có các tổ chức xã hội dân sự , đảng đối lập hình thành bí mật để vận động nhân dân. Nhân dân sẽ che chở họ vì đã quá chán ghét chế độ độc tài. Vấn đề là có bao nhiêu người Việt dám dấn thân cho tự do của dân tộc.

Tuổi trẻ Hồng Kông đã đốt lên một ngọn lửa bất khuất, dũng cảm cho các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới. Nhưng sẽ có bao nhiêu người trẻ Việt Nam dám đón lấy ngọn lửa đó và nhân rộng trong đêm trường tăm tối của xã hội Việt Nam. Đã có rất nhiều người đang ý thức được hiểm họa. Nhưng để bước ra bước đầu tiên trên hành trình này cần phải có một lý tưởng :" Không thành công thì cũng thành nhân".

Đời người ai cũng chỉ sống có một lần và cũng chỉ chết có một lần.

Dương Hoài Linh