NỀN VĂN MINH CỦA IRAN

NỀN VĂN MINH CỦA IRAN Trong hai ngày cuối tuần biều tình chống chính quyền, sinh viên đại học Beheshti ở thủ đô Tehran từ chối bước lê...

Trong hai ngày cuối tuần biều tình chống chính quyền, sinh viên đại học Beheshti ở thủ đô Tehran từ chối bước lên lá cờ Mỹ và Do Thái. Tuy nhiên cũng có vài người có lẽ thuộc dạng "chống Mỹ cứu nước" nên đã bước lên với thái độ khiêu khích.

Cái đáng kính trọng ở đây là họ đã không ục nhau như ở Việt Nam hay dùng những ngôn từ hạ cấp để chửi nhau. Đám đông sinh viên biểu tình hô nhịp nhàng "bi sharaf, bi sharaf, bi sharaf..." mà đoạn phim youtube dịch qua Anh ngữ không sát nghĩa: "you have no honor!", hay "bạn không có danh dự".

"Bi sharaf" (بی شرف) tạm dịch qua tiếng Anh là shameless hay ý nghĩa nôm na toàn câu bằng tiếng Việt là "Bạn không biết xấu hổ à". Đối với người trí thức Iran thì đây là lối "chửi" thâm sâu nhức nhối ghê gớm về mức độ tự trọng không có nhiều của một người. Khác xa cách chửi bình dân "mother fucker" của người Mỹ và ĐM của người Việt.

Trong một đoạn phim youtube khác quay vào tháng 11 năm 2018 tức là hơn một năm qua, trước khi có những cuộc biểu tình bùng nổ dữ dội vào tháng 11 năm 2019 năm rồi. Thời gian 2018 ấy được coi là khá "ổn định" không có những cuộc nổi dậy rầm rộ ở trong nước.

Trong đoạn phim này chúng ta thấy những sinh viên Iran khi bước vào khuôn viên đại học phải đi qua một cổng nhỏ. Và họ đã phản ứng rất tự nhiên không suy nghĩ là nhảy qua hai lá cờ Mỹ và Do Thái, thay vì bước chân lên lá cờ.

Hành động ấy là sự tự trọng, lễ độ và tính nhân văn tiềm tàng trong những người trẻ trí thức Iran. Không hẳn những người tránh bước chân lên lá cờ Mỹ và Do Thái là những người thân Mỹ thích Mỹ. Nhưng chắc chắn họ là những người có nhận thức độc lập, không dễ dàng bị nhà cầm quyền xỏ mũi dẫn dắt như những con cừu non vào những trò tuyên truyền ấu trĩ và lố bịch.

Xã hội Iran tuy bị tập đoàn tôn giáo cực đoan cai trị rất sắt máu, hàng ngàn người đã bị bắn chết trong các cuộc biểu tình năm rồi. Nhưng người Iran vẫn không đánh mất giá trị dân tộc của họ. Trên đường phố Iran không có quán cóc nhậu nhẹt thâu đêm, không có cởi truồng đi bão như các bộ lạc trong rừng Phi Châu, mặc dù người Iran cũng rất mê đá banh.

Cần giới thiệu thêm là dân Iran không phải là người Á Rập, họ thuộc nhóm sắc tộc Ba Tư, số đông theo đạo Hồi thuộc giáo phái Shia. Nhiều người Iran có ý khinh thường người Á Rập và cho rằng dân Á Rập lạc hậu hơn mình. Iran vốn có một nền văn minh lâu đời. Sau cuộc cách mạng Hồi Giáo năm 1979 và vị vua cuối cùng là Mohammad Reza Shah bị lật đổ. Thời hoàng kim của Iran đã ngừng lại từ đó.

Dưới thời quân chủ Shah, Không Lực Iran được Hoa Kỳ cung cấp võ khí tối tân hơn VNCH như trực thăng võ trang Cobra, chiến đấu cơ F-4 "Con Ma", F-14 v.v.. Nhưng rất tiếc những sinh viên dại khờ của Iran thủa ấy đã đưa Giáo Chủ Ayatollah Khomeini lên lãnh đạo quốc gia, nên Iran mới ra cớ sự như ngày hôm nay.

Nhiều người Iran đã tiếc nuối một xã hội văn minh tân tiến thủa xa xưa. Như hình ảnh người phụ nữ Iran thời quân chủ Shah làm người ta liên tưởng đến những thành phố Âu Châu. Văn minh nhưng không mất gốc và băng hoại thối nát. Chúc Iran sẽ thành công trên con đường cứu nước của mình.

Bong Lau