VỀ NHỮNG ĐOẠN VĂN QUAN TRỌNG BỊ CẮT XÉN HAY DỊCH THOÁT ĐI TRONG BÀI DỊCH VIỆT NGỮ THÔNG ĐIỆP LIÊN BANG NĂM 2020 CỦA TT DONALD TRUMP

Về những đoạn văn quan trọng bị cắt xén hay dịch thoát đi trong bài dịch Việt ngữ Thông Điệp Liên Bang năm 2020 của TT Donald Trump Mì...

Về những đoạn văn quan trọng bị cắt xén hay dịch thoát đi trong bài dịch Việt ngữ Thông Điệp Liên Bang năm 2020 của TT Donald Trump

Mình thấy vài bài báo đăng về bài dịch Việt ngữ này đã bị cắt xén về những điều liên quan đến Chủ Nghĩa Xã Hội.  Nhưng bạn có biết, ngoài những điều ấy ra, bài dịch Việt ngữ này còn bị dịch sai (và có khi là dịch sai có định hướng) vài đoạn khác nữa không ?

Bạn có biết trong bài diễn văn này, TT Trump đã nói thẳng ra rằng là “Maduro là một kẻ lãnh đạo bất hợp pháp, một tên bạo chúa đối xử bạo tàn với nhân dân của hắn.  Nhưng gọng kìm chuyên chế của Maduro sẽ bị đập tan và đổ vỡ” không ? Không có việc TT Trump gọi ông Maduro là TT Venezuela như vị dịch giả Việt Nam dịch đâu bạn.

Bạn có biết trong bài diễn văn này, TT Trump cũng đã nói thẳng ra rằng là “Với những ai đang theo dõi xem (chương trình này) tại nhà đêm nay, tôi muốn các bạn biết rằng: Chúng ta sẽ không bao giờ để cho chủ nghĩa xã hội tàn phá hệ thống y tế của người Mỹ !” Không ? Đoạn này thì đã bị cắt xén hết trơn trong phần dịch Việt ngữ.

Mời bạn đọc các phần bị cắt xén và dịch thoát dưới đây.  Mình chỉ dò những đoạn quan trọng, không dò hết tất cả bài diễn văn.

Video TT Trump đọc bài diễn văn trên tại đây >> https://www.youtube.com/watch?v=jn6jgoeSObc

Bản nguyên tác Anh ngữ tại đây >> https://en.wikisource.org/wiki/Donald_Trump%27s_Fourth_State_of_the_Union_Address

Bản dịch Việt ngữ đăng trên báo Vnexpress tại đây >> https://vnexpress.net/the-gioi/toan-van-thong-diep-lien-bang-cua-trump-4050712.html

****

1. Câu Anh ngữ “Madam Speaker, Mr. Vice President, Members of Congress, the First Lady of the United States, and my fellow citizens:”

Câu dịch trên Vnexpress “Thưa Chủ tịch Hạ Viện, Phó tổng thống, các thành viên quốc hội, Đệ nhất Phu nhân Mỹ và tất cả người dân”.

Câu dịch lại theo Brian “Thưa Bà Chủ tịch Hạ Viện,  Ngài Phó Tổng Thống, các Nghị viên Quốc Hội, Đệ Nhất Phu nhân Hợp Chúng Quốc [Hoa Kỳ], và đồng bào của tôi”.

Bạn thấy đó, câu mở đầu bài diễn văn đầy sự trịnh trọng như thế, mới là cách các nhà chính trị viên diễn thuyết đúng không ? Không hiểu vị dịch giả Việt Nam dịch thế nào mà lại không hề dịch các danh xưng “Bà” hoặc “Ngài” bạn nhỉ ?

Và “my fellow citizens” mà dịch là “tất cả người dân” thay vì là “đồng bào của tôi” thì là dịch sai định hướng đúng không bạn ? Ví dụ câu nói nổi tiếng năm 1945 của Chủ tịch Hồ Chí Minh mà sửa lại thành ra là “Tôi nói người dân nghe rõ không ?” thì bạn sẽ nghĩ sao ?

****

2. Câu Anh ngữ “In just 3 short years, we have shattered the mentality of American decline, and we have rejected the downsizing of America’s destiny. We are moving forward at a pace that was unimaginable just a short time ago, and we are never going back!”

Câu dịch trên Vnexpress “Trong vòng ba năm ngắn ngủi, chúng ta đã phá tan tâm lý về sự suy tàn của Mỹ và chúng ta đã ngăn chặn vận mệnh Mỹ suy thoái. Chúng ta đang tiến về phía trước với tốc độ mà chỉ không lâu trước đây là điều không tưởng và chúng ta sẽ không bao giờ thụt lùi!”.

Câu dịch lại theo Brian “Chỉ trong vòng ba năm ngắn ngủi, chúng ta đã phá tan đi tâm lý về sự suy tàn của nước Mỹ, và chúng ta đã loại bỏ đi (tâm lý về) vận mệnh của nước Mỹ đang bị giảm thiểu. Chúng ta đang tiến về phía trước với tốc độ mà chỉ không lâu trước đây là điều không tưởng, và chúng ta sẽ không bao giờ quay lại (như thế) nữa”.

Trong câu Anh ngữ, không hề có sự suy thoái của vận mệnh nước Mỹ và cũng chả có sự ngăn chặn sự suy thoái đó gì cả.  Ở đây, TT Trump nói rằng người Mỹ bây giờ đã tự tin mà loại bỏ đi thứ tâm lý về vận mệnh nước Mỹ không còn to lớn và đẹp đẽ như xưa, chứ không như vị dịch giả Việt Nam dịch vậy.

Và làm sao mà câu “we are never going back” lại bị dịch thành ra là “chúng ta sẽ không bao giờ thụt lùi” vậy bạn nhỉ ? Going back chứ có phải là going backward đâu ta ?

*****

3. Câu Anh ngữ “And for all these reasons, I say to the people of our great country, and to the Members of Congress before me: The State of our Union is stronger than ever before!”.

Câu dịch trên Vnexpress “Và vì tất cả những lý do đó, tôi tuyên bố trước người dân, trước các thành viên quốc hội rằng: Nước Mỹ đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết!”.

Câu dịch lại theo Brian “Và vì tất cả những lý do này, tôi tuyên bố với người dân của đất nước vĩ đại của mình, và với các Nghị viên Quốc Hội (hiện diện) trước mặt tôi: Tình thế Quốc gia của chúng ta là mạnh mẽ hơn bao giờ hết“.

Không hiểu tại sao vị dịch giả Viêt Nam lại dịch cả câu “the people of our great country” chỉ là “người dân” bạn nhỉ ? Tại sao cụm từ “our great country” tức là “đất nước vĩ đại của mình / chúng ta” bị cắt xén nhỉ ? 

Và chắc là “The State of our Union” không thể dịch thoát là “Nước Mỹ” đâu đúng không, vì chắc là “The State of our Union” là dịch theo ý cụm từ “The State of Union Addresss” mà, phải không bạn ?  

****

4. Câu Anh ngữ “The vision I will lay out this evening demonstrates how we are building the world’s most prosperous and inclusive society — one where every citizen can join in America’s unparalleled success, and where every community can take part in America’s extraordinary rise.”

Câu dịch trên Vnexpress “Tầm nhìn mà tôi nêu lên hôm nay sẽ cho thấy cách chúng ta xây dựng một xã hội thịnh vượng và toàn diện nhất thế giới, nơi mà mọi công dân đều có thể tham gia vào sự thành công chưa từng có của đất nước, nơi mọi cộng đồng đều có thể tham gia vào sự phát triển phi thường của quốc gia.”

Câu dịch lại theo Brian “Viễn cảnh mà tôi sẽ nêu ra đêm nay cho thấy về việc làm cách nào chúng ta đang tạo ra (một) xã hội thịnh vượng và toàn diện nhất thế giới - một (xã hội) mà mọi công dân đều có thể tham gia vào sự thành công vô song của nước Mỹ, và (là) nơi mà mọi cộng đồng đều có thể tham dự vào sự hưng thịnh phi thường của nước Mỹ “.

*****

5. Câu Anh ngữ “As we restore American leadership throughout the world, we are once again standing up for freedom in our hemisphere. That is why my Administration reversed the failing policies of the previous administration on Cuba. We are supporting the hopes of Cubans, Nicaraguans, and Venezuelans to restore democracy. The United States is leading a 59-nation diplomatic coalition against the socialist dictator of Venezuela, Nicolás Maduro. Maduro is an illegitimate ruler, a tyrant who brutalizes his people. But Maduro’s grip of tyranny will be smashed and broken. Here this evening is a man who carries with him the hopes, dreams, and aspirations of all Venezuelans. Joining us in the gallery is the true and legitimate President of Venezuela, Juan Guaidó. Mr. President, please take this message back to your homeland. All Americans are united with the Venezuelan people in their righteous struggle for freedom! Socialism destroys nations. But always remember, freedom unifies the soul.”

Câu dịch trên Vnexpress “Đối với việc khôi phục sự lãnh đạo của Mỹ trên toàn thế giới, chúng ta một lần nữa đứng lên vì tự do trên bán cầu của mình. Đó là lý do chính phủ của tôi đảo ngược những chính sách thất bại của chính quyền tiền nhiệm về vấn đề Cuba.  Mỹ đang dẫn dắt một liên minh ngoại giao gồm 59 quốc gia chống lại Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro. Ông ta là lãnh đạo bất hợp pháp và ngược đãi nhân dân. Chính quyền của Maduro sẽ tan vỡ. Có mặt tại đây tối nay là một người đàn ông mang theo hy vọng, ước mơ và khát khao của toàn thể người dân Venezuela. Tổng thống thực sự và hợp pháp của Venezuela, Juan Guaido, đang ở cùng chúng tôi. Ngài Tổng thống, xin hãy đưa thông điệp này trở về quê hương. Tất cả người Mỹ đều đoàn kết với nhân dân Venezuela trong cuộc đấu tranh chính nghĩa của họ vì tự do! Hãy luôn nhớ rằng sự tự do giúp kết nối tâm hồn.”.

Câu dịch lại của Brian “Với việc khôi phục sự lãnh đạo của (nước) Mỹ (lên) trên toàn thế giới, (người Mỹ) chúng ta một lần nữa đứng lên vì sự tự do trên phần bán cầu của mình. Đó là (lý do) tại sao chính quyền của tôi đã đảo ngược lại những chính sách đang thất bại của chính quyền tiền nhiệm về (vấn đề) Cuba.  (Người Mỹ) chúng ta ủng hộ những niềm hy vọng của người (dân) Cuba, Nicaragua, và Venezuela về việc khôi phục (lại) chế độ dân chủ (trên đất nước họ).  Hợp Chúng Quốc [Hoa Kỳ] đang dẫn dắt một liên minh ngoại giao gồm 59 quốc gia chống lại kẻ độc tài theo (định hướng) chủ nghĩa xã hội tại Venezuela, là Nicolás Maduro.  Maduro là một kẻ lãnh đạo bất hợp pháp, một tên bạo chúa đối xử bạo tàn với nhân dân của hắn.  Nhưng gọng kìm chuyên chế của Maduro sẽ bị đập tan và đổ vỡ.  Có mặt tại đây đêm nay là một người đàn ông mang theo với ông những niềm hy vọng, ước mơ và khát khao của toàn thể người dân Venezuela. Đang tham dự cùng chúng ta ở tầng hàng lang trên (của toà nhà Quốc Hội Hoa Kỳ) là vị Tổng Thống đích thực và hợp pháp của Venezuela, Juan Guaidó.  Ngài Tổng Thống, xin hãy đưa thông điệp này trở về (với) quê hương (Venezuela).  Tất cả người Mỹ đều đoàn kết cùng nhân dân Venezuela trong cuộc đấu tranh chính nghĩa vì tự do của họ! Chủ nghĩa xã hội tàn phá các quốc gia / dân tộc (socialism destroys nations).  Nhưng hãy luôn nhớ rằng, tự do hợp nhất tâm hồn (freedom unifies the soul)”.

Vậy trong đoạn văn dịch Việt ngữ này, bạn thấy rõ sự cắt xén, dịch sai có định hướng, đủ cả.  

****

6. Câu Anh ngữ “Every young person should have a safe and secure environment in which to learn and grow. For this reason, our magnificent First Lady has launched the “Be Best” initiative — to advance a safe, healthy, supportive, and drug-free life for the next generation, online, in school, and in our communities. Thank you, Melania, for your extraordinary love and profound care for America’s children.”

Câu dịch trên Vnexpress “Mỗi người trẻ nên có một môi trường an toàn để học tập và phát triển. Vì vậy, Đệ nhất Phu nhân tuyệt vời của chúng ta đã thực hiện sáng kiến "Be Best" nhằm thúc đẩy một cuộc sống an toàn, khỏe mạnh và tránh xa chất kích thích cho thế hệ sau. Cảm ơn Melania vì tình yêu to lớn và sự quan tâm sâu sắc dành cho trẻ em Mỹ.”

Câu dịch lại theo Brian “Mỗi người trẻ nên có một môi trường an toàn và bảo đảm để học tập và phát triển.  Vì lý do này mà (bà) Đệ nhất Phu nhân cao quý của chúng ta đã cho ra mắt sáng kiến “Be Best” - nhằm thúc đẩy một lối sống an toàn, khoẻ mạnh, cảm thông, và không-có-ma-tuý cho thế hệ sau, trên mạng, trong trường, và trong các cộng đồng của chúng ta.  Cảm ơn Melania, vì niềm thương yêu phi thường và sự quan tâm sâu sắc của em dành cho trẻ em (tại) nước Mỹ“.

Bạn thấy rõ là câu dịch Việt ngữ bị cắt xén, và đáng nói hơn, là xem ra chữ “you” ở đây khá quan trọng như thế, mà không hiểu tại sao vị dịch giả Việt Nam làm thế nào mà khi dich., lại cắt xén luôn đi nhỉ ?

****

7. Câu Anh ngữ “But as we work to improve Americans’ healthcare, there are those who want to take away your healthcare, take away your doctor, and abolish private insurance entirely. One hundred thirty-two lawmakers in this room have endorsed legislation to impose a socialist takeover of our healthcare system, wiping out the private health insurance plans of 180 million Americans. To those watching at home tonight, I want you to know: We will never let socialism destroy American healthcare!”.

Câu dịch trên Vnexpress “Tuy nhiên khi chúng ta làm việc để cải thiện vấn đề y tế, lại có những người muốn lấy đi quyền chăm sóc y tế của bạn, lấy đi bác sĩ của bạn và xóa bỏ hoàn toàn bảo hiểm tư nhân. 132 nghị sĩ trong khán phòng này đã tán thành điều luật nhằm áp đặt sự kiểm soát với hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta, loại bỏ các kế hoạch y tế tư nhân của 180 triệu người Mỹ.”.

Câu dịch theo Brian “Tuy nhiên khi chúng ta (đang) hoạt động để cải thiện (hệ thống) y tế của người Mỹ, lại có những người muốn lấy đi (quyền) y tế của bạn, lấy đi bác sĩ của bạn, và xoá bỏ hoàn toàn (chương trình) bảo hiểm tư nhân.  (Đã có) 132 nhà lập pháp trong khán phòng này tán thành dự luật nhằm áp đặt một cuộc giành quyền kiểm soát (theo định hướng) xã hội chủ nghĩa lên trên hệ thống y tế của chúng ta, loại bỏ các chương trình bảo hiểm y tế tư nhân của 180 triệu người Mỹ.  Với những ai đang theo dõi xem (chương trình này) tại nhà đêm nay, tôi muốn các bạn biết rằng: Chúng ta sẽ không bao giờ để cho chủ nghĩa xã hội tàn phá hệ thống y tế của người Mỹ !”.

Bạn thấy đó, TT Trump tuyên bố rất rõ ràng là người Mỹ sẽ không bao giờ cho phép chủ nghĩa xã hội tàn phá hệ thống y tế của người Mỹ, nhưng vị dịch giả Việt Nam đã cắt xén hết những đoạn này liên quan đến chủ nghĩa xã hội và xã hội chủ nghĩa trong đoạn này đó thôi.

*****

Mời bạn !!!

Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi.

Thanks

Brian