Trước đại dịch viêm phổi Vũ_Hán: (*) 8 GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ HIỆU QUẢ CỦA ĐÀI LOAN * Về một mô thức XÃ HỘI DÂN CHỦ khống chế được đại dịc...
Trước đại dịch viêm phổi Vũ_Hán: (*)
8 GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ HIỆU QUẢ CỦA ĐÀI LOAN
* Về một mô thức XÃ HỘI DÂN CHỦ khống chế được đại dịch!
Tỉ lệ tử vong vì đại dịch, ở Đài Loan, cho tới lúc này là 0,2 trên 1 triệu người (tức 5 triệu người mới có 1 người chết), quá ít ỏi, rất thấp! (trong khi đó ở Mỹ tỉ lệ là 18, trong 1 triệu người thì có 18 người qua đời vì dịch viêm phổi, cũng là một tỉ lệ thấp). Đài Loan, do vậy, có thể cung cấp những bài học quý giá về cách kiềm chế sự lây lan của dịch bệnh. WHO đã liên lạc với Đài Bắc để "học hỏi kinh nghiệm".
* Bài học 1: CẢNH GIÁC TRƯỚC SỰ MẬP MỜ CỦA BẮC KINH
Quốc đảo Đài Loan (Trung Hoa dân quốc) sát với Hoa lục, chỉ cần một chuyến bay ngắn từ Đài Loan là có thể bay tới Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc), nơi khởi phát dịch bệnh. Trước khi dịch bùng phát trong tháng 1/2020, mỗi ngày có tới 2.000 du khách từ Hoa lục đến thăm Đài Loan.
Vào cuối năm 2019 (ngày 31/12/2019), giới cầm quyền Bắc Kinh thông báo cho Tổ chức Y tế Thế giới rằng có một số người tại Vũ Hán bị mắc bịnh viêm phổi chưa rõ nguyên nhân (trong thực tế, dịch bệnh đã xuất hiện từ tháng 11/2019 nhưng Bắc Kinh giấu nhẹm). NGAY LẬP TỨC, ngay trong ngày 31/12/2019, Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) của Đài Loan đã ra lệnh kiểm tra hành khách trên các chuyến bay đến từ Vũ Hán!
Một nhóm chuyên gia được Đài Loan cử đến đại lục để tìm hiểu, vào ngày 12/1/2020. "Giới cầm quyền Hoa lục đã không cho chúng tôi tiếp cận những gì chúng tôi yêu cầu, nhưng các chuyên gia của chúng tôi nhận ra rằng tình hình không mấy lạc quan", phát ngôn viên của chánh phủ Đài Loan là cô Kolas Yotaka nói với NBC News (hình dưới cùng, cột phải)
(Kolas Yotaka là người thuộc sắc dân Amis, tộc bản địa tại Đài Loan, trước đây cô lấy tên tiếng Hoa là Diệp Quán Linh - Yeh Guan-lin 葉 冠 伶 - nhưng đến khoảng năm 2006 cô chọn trở lại tên gốc là Kolas Yotaka)
Ngay sau khi nhóm chuyên gia trở về, Đài Loan bắt đầu yêu cầu các bệnh viện kiểm tra và báo cáo. Điều đó đã giúp chánh phủ xác định những ai bị nhiễm bệnh, theo dõi "hành trình di chuyển" (travel history) của họ, ngăn chặn virus lây lan ra cộng đồng.
* Bài học 2: THIẾT LẬP MỘT TRUNG TÂM CHỈ HUY
Quan trọng không kém, Đài Loan đã kích hoạt "Trung tâm chỉ huy dịch tễ trung ương" (Central Epidemic Command Center) kịp thời, vào ngày 20/1/2020, chỉ sau một tuần đi "thực địa" thăm dò tình hình bên Trung Cộng! Đứng đầu Trung tâm chỉ huy là Bộ trưởng Bộ Y tế, nhanh chóng đưa ra một loạt các biện pháp kiểm soát dịch bệnh: điều tra các trường hợp được xác nhận nhiễm bệnh lẫn nghi nhiễm; phối hợp với các Bộ và chánh quyền địa phương.
Đài Loan phân bổ ngân sách cho phòng dịch, huy động nhân sự, và tư vấn trong việc khử trùng các trường học...
* Bài học 3: HÀNH ĐỘNG NHANH CHÓNG & QUYẾT ĐOÁN
Ngày 21/1/2020 xác nhận có ca lây nhiễm viêm phổi đầu tiên. Chỉ 5 ngày sau, vào 26/1/2020, chánh phủ Đài Loan "đóng cửa" cấm mọi chuyến bay từ Vũ Hán, sớm hơn bất cứ quốc gia nào khác.
Không lâu sau, Đài Loan cấm luôn mọi chuyến bay từ Hoa lục tới quốc đảo này. Giới cầm quyền Bắc Kinh chỉ trích ra sao, mặc kệ, bỏ ngoài tai.
* Bài học 4: ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ ĐỂ PHÁT HIỆN & THEO DÕI.
Sau khi kiểm soát chặt nhập cảnh, Đài Loan đã sử dụng công nghệ để chống lại virus: các máy theo dõi nhiệt độ được thiết lập tại các phi trường; hành khách được quét mã QR (Quick Response, tạm dịch "mã phản hồi nhanh", "mã vạch"), báo cáo về "hành trình di chuyển" (travel history) và các triệu chứng sức khỏe của họ TRỰC TUYẾN (ONLINE). Dữ liệu sau đó được cung cấp trực tiếp cho Trung tâm CDC Đài Loan.
Bất luận người nào trở về từ "các khu vực bị ảnh hưởng dịch bệnh", cho dù không phát hiện họ bị nhiễm bệnh, cũng đều buộc phải CÁCH LY TẠI NHÀ trong 14 ngày. Bằng cách CDC theo dõi họ qua những apps chia sẻ vị trí trên điện thoại di động.
Nếu bỏ trốn (ra khỏi nhà) thì bị phạt tiền nặng. Hoặc không báo cáo triệu chứng (để được test, và nếu nhiễm thì chữa trị), cũng bị phạt, số tiền không dưới 10.000 đôla.
KIỂM DỊCH / CÁCH LY TẠI NHÀ (Home quarantine), thay vì đưa đi tập trung một nơi để cách ly, là biện pháp đặc sắc của Đài Loan. Sở dĩ quốc gia này làm được như vậy là vì họ đã tạo lập hàng chục triệu hồ sơ sức khỏe (cá nhân) trực tuyến, quẹt thẻ mã vạch QR, và dựa trên công nghệ định vị đối với từng cá nhân.
* Bài học 5: CUNG CẤP ĐẦY ĐỦ KHẨU TRANG CHO DÂN
Để bảo đảm nguồn cung cấp khẩu trang được ổn định, chánh phủ Đài Loan đã nhanh chóng CẤM các nhà sản xuất không được tự tiện xuất cảng (nếu chưa được lệnh của chánh phủ); thiết lập hệ thống phân phối và đặt giá chỉ 16 xu mỗi chiếc.
Những chiếc khẩu trang này giúp cư dân ở Đài Loan tự bảo vệ mình; làm cho họ cảm thấy an toàn và không hoảng loạn.
(việc xét nghiệm & điều trị đã có ngành y tế chăm lo)
* Bài học 6: GIÁO DỤC CỘNG ĐỒNG
Các đài truyền hình, phát thanh thường xuyên loan báo về cách thức lây lan của virus, tầm quan trọng của việc rửa tay đúng cách và khi nào nên đeo khẩu trang.
“Chúng tôi nghĩ rằng chỉ khi thông tin là minh bạch và mọi người có được kiến thức y tế hữu ích, thì nỗi sợ hãi của họ sẽ giảm đi” - cô Kolas Yotaka, phát ngôn viên chánh phủ, cho biết.
Người dân hiểu rằng, "hành trình di chuyển" (travel history) của mỗi người & mối liên hệ với những người bị nhiễm - qua hệ thống công nghệ - sẽ xác định mức độ rủi ro của họ, thay vì e dè về chủng tộc / quốc tịch. Sự hiểu biết này đã giúp làm giảm mọi phân biệt đối xử.
Mọi tòa nhà văn phòng, trường học và trung tâm thể thao cộng đồng đều có sẵn hệ thống kiểm tra thân nhiệt để kịp thời phát hiện ai bị sốt. Các tòa nhà chung cư đều có nước sát khuẩn tay, đặt bên trong hoặc bên ngoài thang máy.
Một hiệu trường còn cho biết thêm, “Cha mẹ của học sinh được yêu cầu phải đo thân nhiệt của con họ và báo cáo với nhà trường qua online, trước khi họ đưa con đến trường".
* Bài học 7: BẢO HIỂM Y TẾ TOÀN DÂN CÓ THỰC CHẤT
Phát ngôn viên chánh phủ Kolas Yotaka cho biết: hệ thống bảo hiểm y tế của đất nước, bao gồm 99% dân số, là rất quan trọng để chống lại sự lây lan của dịch.
"Người dân được kiểm tra (test) miễn phí, và nếu bị buộc phải cách ly trong 14 ngày, chúng tôi sẽ trả tiền ăn uống và chăm sóc y tế. Do đó người dân không ngại khai báo về tình trạng sức khỏe, cũng không ngại đi khám", Kolas Yotaka nói.
Mỗi người dân Đài Loan đều có Thẻ chăm sóc sức khỏe (Health care card), khi đi khám chỉ cần quẹt thẻ thì hồ sơ sức khỏe, bệnh lý cá nhân sẽ được truy xuất từ mạng online của CDC.
* Bài học 8: THIẾT CHẾ CHÁNH TRỊ "VÌ DÂN", "DO DÂN"
Đây lại là bài học nền tảng nhứt, quan trọng nhứt.
8a) Sinh mạng của DÂN là quan trọng hàng đầu, chớ không phải sự tồn tại của những chiếc ghế quyền lực.
Chánh phủ của đảng phái đương nhiệm nếu không chăm sóc tốt? Họ sẽ bị "mời ra chỗ khác" bằng cuộc bỏ phiếu chọn đảng khác từ hàng triệu cử tri khi bầu Tổng thống, bầu Dân biểu và Thượng nghị sĩ...
8b) Sinh mạng của CON NGƯỜI là quý nhứt (trước khi nói đến tự do cá nhân). Nếu chẳng may tính mạng không còn, chết ngủm, lúc đó lấy sự tự do cá nhân ra mà "cúng" à?
Điều cốt yếu, cân bằng (balance), nằm ở chỗ: kiên quyết bảo vệ NHÂN MẠNG nhưng không chà đạp NHÂN PHẨM (như kiểu chế độ Bắc Kinh áp dụng trong "chống dịch").
Người Đài Loan nói, may thay, là bà Thái Anh Văn tái đắc cử. Chớ nếu như Hàn Quốc Du làm tổng thống, ông này thân thiết với Bắc Kinh nên rất khó có được sự kiên quyết trong phòng chống dịch bệnh từ Hoa lục tràn qua, ắt ca nhiễm lẫn ca tử vong sẽ thảm thê.
(mở ngoặc nói chút: Bên Mỹ, các tiểu bang như New York, California có nhiều ca nhiễm và ca tử vong lại là những tiểu bang có mối làm ăn chặt chẽ nhứt với Bắc Kinh!)
Nguyễn Chương MT
--------------------------------------------------------------------------
(*): Tham khảo bài "Những gì Đài Loan có thể hướng dẫn thế giới để chống lại coronavirus": https://www.nbcnews.com/health/health-news/what-taiwan-can-teach-world-fighting-coronavirus-n1153826?fbclid=IwAR3Vpyq0X8qISXh4wTThWD-lvohRGK-1QuM6P-JUAuW8iWNP0kmVuMOcdLo
Không có nhận xét nào