VỀ THẦY HÀ HỮU NGA ĐÃ DỊCH BẬY GẦN HẾT MỘT ĐOẠN VĂN VỀ SỬ CHÀM CỦA THẦY MICHAEL VICKERY NHƯ THẾ NÀO ?

Về thầy Hà Hữu Nga đã dịch bậy gần hết một đoạn văn về sử Chàm của thầy Michael Vickery như thế nào ? Tức là đoạn về địa danh Vijaya Phật th...

Về thầy Hà Hữu Nga đã dịch bậy gần hết một đoạn văn về sử Chàm của thầy Michael Vickery như thế nào ?

Tức là đoạn về địa danh Vijaya Phật thệ:

****

01. Đoạn nguyên tác Anh ngữ như thế này:

Wade’s treatment of this is peculiar, writing in his main text that Champa ‘had given its allegiance to Fo-shi’, but in a note saying ‘literally: “fled to”’, apparently like the Song Shi. Obviously ‘giving allegiance’ and ‘fleeing to’ imply quite different historical circumstances. This seems to be a case in which the Chinese scribes, writing long after the event and at second hand, did not understand the situation. In this second entry, of 1006, the Champa envoy said that ‘to the north they lost 700 li of their former territory’; as noted above, this could correspond to the territory north of Indrapura as far as Quảng Bình, which had been occupied with impressive monuments by the Indrapura/Đồng Dương ‘dynasty’, and in which the ‘old city’ of Địa Lý was located.

02. Và thầy Nga dịch như thế này:

Cách xử lý của Wade về vấn đề này thật kỳ lạ, bằng cách viết vào bản dịch chính của mình là Champa “đã từ bỏ bổn phận đối với 佛逝 Phật Thệ”, nhưng trong một ghi chú thì lại viết “theo nghĩa đen: “chạy về”, có vẻ giống với 宋史 Tống sử. Rõ ràng “từ bỏ bổn phận” và “chạy về” ẩn ý những hoàn cảnh lịch sử hoàn toàn khác nhau. Đây là trường hợp mà người Trung Quốc chép sử bằng cách viết dài dòng theo sự kiện và đến người thứ hai thì không thể hiểu được hoàn cảnh của sự kiện nữa. Trong đoạn sử thứ hai ấy, vào năm 1006, viên sứ bộ Champa đã nói rằng “về phía bắc, họ mất 700 dặm lãnh thổ cũ”; như đã lưu ý ở trên, điều này có thể phù hợp với vùng lãnh thổ phía bắc Indrapura cho đến tận Quảng Bình, đã bị chiếm mất cùng với các quần thể đền tháp vào thời “triều đại” Indrapura/Đồng Dương, và vùng đó có “cựu thành” Địa Lý.

03. Nhưng thật ra là câu dịch cần là như thế này (theo Brian Wu):

Cách xử lý của Wade về vấn đề này thật là kỳ lạ, (là vì ông) viết vào bản dịch chính của mình (rằng) là Champa “đã tuyên thệ trung thành với Phật Thệ”, nhưng trong một ghi chú thì lại viết “theo nghĩa đen: “trốn đến”, có vẻ giống với Tống sử. Rõ ràng “tuyên thệ trung thành” và “trốn đến” (là 2 điều có) ngụ ý về những hoàn cảnh lịch sử hoàn toàn khác nhau. Điều này  có lẽ (đã xảy ra) do từ việc các nhà chép sách Trung Quốc đã không hiểu về hoàn cảnh sự kiện, do họ đã viết lại (về sự kiện này) rất lâu sau khi nó đã xảy ra và (họ) dựa vào (các) nguồn tin trung gian (nhặt nhạnh).  Trong đoạn sử thứ hai này, viên sứ bộ Champa đã nói rằng "về phía bắc, họ đã mất đi 700 dặm lãnh thổ xưa của họ" như đã lưu ý ở trên, đây (700 dặm này) có thể phù hợp với vùng lãnh thổ phía Bắc Indrapura và cho đến tận Quảng Bình, là vùng đất có những quần thể đền tháp nguy nga của "triều đại" Indrapura/Đồng Dương, và là nơi mà "cổ thành" Địa Lý nằm tại nơi đây.

****

Như vậy làm sao mà thầy Nga dịch hầu như sai hết toàn bộ nội dung đoạn văn Anh ngữ quan trọng trên thế nhỉ ?

Làm sao thầy đọc "had given its allegiance to Fo-shi" tức là "tuyên thệ trung thành với Phật thệ" mà ra thành là "đã từ bỏ bổn phận đối với 佛逝 Phật Thệ" ?

Làm sao thầy đọc "fleeting to" tức là "trốn đến" thành ra lại là "chạy về" ?

Làm sao mà cả đoạn dài về các nhà chép sách TQ chép sử sai, mà thầy lại dịch búa lung xua là "người Trung Quốc chép sử bằng cách viết dài dòng theo sự kiện và đến người thứ hai thì không thể hiểu được hoàn cảnh của sự kiện nữa" ?

Và đau lòng nhất, làm sao mà đoạn về vùng lãnh thổ 700 dặm có quần thể đền tháp nguy nga của "triều đại" Indrapura/Đồng Dương, mà thầy lại dịch bậy luôn thành ra là "đã bị chiếm mất cùng với các quần thể đền tháp vào thời “triều đại” Indrapura/Đồng Dương" ?

Sao tiếng Anh của thầy Hà Hữu Nga tệ thế ? Một Phó Giáo Sư mà vốn Anh ngữ tệ đến thế này thì có là chết người không ?

Đây mời bạn tự nhiên tham khảo

Bạn đọc bài Anh ngữ gốc tại đây >> http://michaelvickery.org/vickery2005champa.pdf

Và bài dịch Việt ngữ của thầy Hà Hữu Nga tại đây >> http://kattigara-echo.blogspot.com/2013/02/champa-nhin-lai-vi.html

Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi

Thanks

Brian