TRANH CHẤP GIỮA FACEBOOK VÀ CP AUSTRALIA

TRANH CHẤP GIỮA FACEBOOK VÀ CP AUSTRALIA Mấy hôm trước FB unfriend người dân và CP Úc do phía Úc muốn FB phải trả tiền cho các công ty truyề...

TRANH CHẤP GIỮA FACEBOOK VÀ CP AUSTRALIA

Mấy hôm trước FB unfriend người dân và CP Úc do phía Úc muốn FB phải trả tiền cho các công ty truyền thông Úc vì đã chia sẻ các thông tin của truyền thông trên FB. Để đáp trả, FB chặn luôn các thông tin của truyền thông Úc trên FB.  Vụ này khiến nhiều người chửi FB do ghét Big Tech sẵn. Nhưng xem xét kỹ thì mình thấy CP Úc mới sai hoặc ít ra là độc đoán khi áp đặt FB. 

Việc chia sẻ các đường link báo chí trên MXH đã số là do người dùng. FB chỉ là nền tảng để hiển thị các đường link cũng như thông tin được copy từ báo chí bởi người dùng. Thực ra FB chỉ là cái chợ bày bán các món hàng do người dùng đem tới chứ họ không trực tiếp bán hàng. Họ chỉ thu được tiền quảng cáo. 

Như vậy, FB rất khó chấp nhận việc phải trả tiền cho giới truyền thông bởi những việc mà họ không làm. Ngay cả việc người dùng share tin giả mà họ cũng chỉ dán nhãn 1 cách hạn chế được (nhãn chưa chắc đúng 100%) như hồi bầu cử TT Mỹ. Nói chung là FB không thể kiểm soát nguồn tin mà người dùng chia sẻ trên MXH này. 

Quay sang chuyện tương tự ở VN. Giới truyền thông cũng như các nhà báo hiện đang phải ăn theo FB. Ví dụ, để 1 bài báo được nhiều người biết tới thì nhà báo viết bài và page của tờ báo phải đăng link lên FB. Thậm chí họ phải nhờ/thuê các KOLs chia sẻ link đó. Khi có nhiều lượt click link thì tờ báo mới nhận được tiền quảng cáo từ các doanh nghiệp đặt link ở tờ báo đó. Đối với giới truyền thông, nguy hiểm nhất là người dùng không đăng link mà chỉ chụp ảnh bài báo hoặc/và copy text rồi post FB. Điều đó khiến không tăng page view của bài báo và coi như họ bị mất trắng thông tin! Tất nhiên với 1 tin hot thì ngay việc chụp ảnh bài báo cũng gây sự tò mò khiến 1 số người sẽ tìm tới đường link để xem bản gốc, nhưng hạn chế hơn. 

Như vậy, giới truyền thông và FB hoàn toàn có thể có sự thoả thuận để sống chung, ví dụ như FB bắt buộc người dùng phải đăng kèm link gốc của bài báo khi chia sẻ tin tức như 1 sự chứng thực nguồn tin. Thế là 2 bên cùng có lợi, có thể cộng sinh. Mình nghĩ là báo bên Úc cơ bản cũng giống VN. Có thể khác biệt chủ yếu là có 1 số tờ không free (bản chất là sống nhờ QC) mà bán tin tức, khi đó họ sẽ bị thất thu nếu thông tin đó bị người dùng chia sẻ công khai trên FB. Nhưng việc đó lẽ ra phải phạt người dùng và FB hợp tác bằng cách tự động ẩn đi và cảnh báo hoặc xoá tin vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng (bản quyền báo chí) giống Youtube đang làm. 

Việc FB trả đũa phía Úc cũng là dễ hiểu, nếu họ chịu thua ngay thì tất cả các nước khác cũng chơi bài giống Úc thì họ sẽ thiệt hại rất nặng. 

Cần nhắc lại là mình không có động cơ bảo vệ FB và cũng chẳng ưa sự độc đoán dựa trên sự dốt nát của cái gọi là AI của FB. Ví dụ gần đây nhất là FB gắn nhãn bán hàng cho 1 stt về TQ của mình mà không cho mình khiếu nại, rất nhảm. Nhưng việc nào ra việc ấy. Đánh giá phải suy xét và công tâm, cái gì cũng có tính 2 mặt. 

Dương Quốc Chính