"GIÁO DỤC KHAI PHÓNG" LÀ GÌ THẾ NHỈ?

"GIÁO DỤC KHAI PHÓNG" LÀ GÌ THẾ NHỈ? ------- "Giáo dục khai phóng" có thể nói là một từ đang bị lạm dụng hiện nay: ai cũ...

"GIÁO DỤC KHAI PHÓNG" LÀ GÌ THẾ NHỈ?

-------

"Giáo dục khai phóng" có thể nói là một từ đang bị lạm dụng hiện nay: ai cũng nhắc tới từ này, mặc dù chính người nói có lẽ cũng không hiểu rõ khái niệm đó là gì.

Nhưng khái niệm này không hề xa lạ đối với những người chịu ảnh hưởng của nền văn hóa và giáo dục của phương Tây. Ví dụ như những người đã hấp thụ nền giáo dục thời Việt Nam Cộng Hòa, mà tôi tự hào là có dính dáng và chịu ảnh hưởng đôi chút: năm 1975 tôi được 15 tuổi và cũng đã học được hết 9 năm của 12 năm giáo dục phổ thông. Trong đó, có 4 năm học ở "Trường nữ trung học Gia Long" (tên chính thức thời trước 75), nơi thấm đẫm những giá trị nhân bản và khai phóng - dù lúc ấy tôi cũng chẳng biết đến những khái niệm này.

Vậy giáo dục khai phóng là gì? Xin chụp lại bài 1 trang trong cuốn sách mà tôi đang đọc và đã cho dịch (tôi đang giữ trong tay bản thảo phiên bản đầu tiên). Nói vắn tắt, đây là một quan điểm nhấn mạnh "tự do" như cùng đích của giáo dục. Người có giáo dục là một người không còn thân phận nô lệ mà đã trở thành một người hoàn toàn tự do. Nhưng để trở thành một người tự do thì anh ta phải có những phẩm chất và năng lực mà một nền giáo dục đúng nghĩa sẽ mang lại cho anh ta. 

Nhưng, những phẩm chất và năng lực ấy là gì, và làm thế nào để có được những phẩm chất cùng năng lực ấy? Đó là một câu hỏi rất khó trả lời vì không có một công thức chung. Vả lại, suy cho cùng đã là một người tự do thì anh sẽ không bao giờ chấp nhận sử dụng một công thức của người khác cho chính anh. Cho nên câu hỏi "nền giáo dục khai phóng cụ thể là một nền giáo dục như thế nào", có lẽ sẽ là một câu hỏi không bao giờ có câu trả lời. Bởi một người được khai phóng, hay nói một cách dễ hiểu hơn là một người thực sự tự do, trước hết phải là một người hiểu rõ chính mình, hiểu rõ mình muốn gì trong cuộc sống, và biết tự mình tìm ra phương cách để đi đến mục tiêu cuối cùng của cuộc đời.

Lằng nhằng quá phải không các bạn? :) Nếu bạn đọc đến đây mà thấy nhức đầu và không muốn tìm hiểu thêm thì có lẽ bạn chính là người đang rất cần được khai phóng rồi đó! :D

Nói đùa chút thôi; tôi đang tìm cách cách viết lại chương sách về giáo dục khai phóng một cách ngắn gọn dễ hiểu nhất để phổ biến ra cho mọi người. Đồng thời cũng nhân tiện muốn quảng cáo cuốn sách mà tôi đã cho dịch - Lịch sử tư tưởng giáo dục phương Tây. 

Nếu các bạn thấy một cuốn sách như vậy là đáng để xuất bản thì làm ơn cho ý kiến trong phần comment bên dưới để tôi có thêm động cơ xuất bản cuốn sách khó đọc và chắc chắn là rất khó bán này, các bạn nhé.