NÓI VỀ CÁI “NGHỆ DANH”

NÓI VỀ CÁI “NGHỆ DANH”   Nghệ danh tức là cái tên treo lên bảng hiệu gánh hát của người nghệ sĩ  Lớp xa xưa,đầu tiên của đờn ca tài tử Nam K...

NÓI VỀ CÁI “NGHỆ DANH”  

Nghệ danh tức là cái tên treo lên bảng hiệu gánh hát của người nghệ sĩ 

Lớp xa xưa,đầu tiên của đờn ca tài tử Nam Kỳ,cải lương thì nghệ danh rất “mộc” ,đơn sơ,đượm màu rổn rảng của đất Phương Nam ,khi đó nghề hát mới hình thành thì người tham gia cũng xuất thân từ bưng biền,xóm làng ruộng vườn,thành ra cái chơn chất của dân dã nó thể hiện luôn qua cái tên gọi,tên của bà con gọi riết thành quen 

Người Nam có thói quen gọi thứ trước cái tên ,từ thứ 2 tới thứ mười mấy .Rồi gọi cái chức trước cái tên 

Ví dụ tổ sư đờn ca tài tử Nguyễn Quang Đại được gọi là ông Ba Đợi.Mỹ Tho năm 1920, ông thợ bạc Nguyễn Văn Cu  tục gọi Hai Cu đã thành lập gánh hát cải lương đầu tiên lấy tên là Nam Ðồng Ban,trong gánh hát có đào Năm Phỉ,kép Hai Giỏi 

Nhạc sư Lê Tài Khị ở Bạc Liêu gọi là Nhạc Khị,ông Trần Quang Quờn, ở Vĩnh Long là người viết bài “Văn Thiên Tường” gọi là Kinh Lịch Qườn vì ông làm chức Kinh lịch là dạng thơ ký phiên dịch ở tòa bố Vĩnh Long 

Ông Tống Hữu Định ở Vĩnh Long-người sáng chế ca ra bộ trên bộ ván gõ có danh là Thầy Phó Mười Hai vì ông thứ 12 mà làm phó tổng 

Ở trường phái nhạc lễ xứ Chợ Giữa Vĩnh Kim của gia đình ông Trần Văn Khê,ta thấy cha ông Khê là Trần Quang Chiều hay Triều  danh là Bảy Triều, cô ông Khê  là Trần Ngọc Viện tức Ba Viện

Tới cải lương ta có kép hát Bảy Nhiêu,Năm Châu của gánh Hai Cu ở Mỹ Tho .Đào thì có Bảy Phùng Há,Tư Sạng,Năm Phồi…

Gia đình đệ nhứt đào thương Năm Phỉ tên thiệt là Lê Thị Phỉ,bà Bảy Nam ,cô Kim Cương …

Rồi có bà Năm Cần Thơ,bà Năm Sa Đéc ,cô Ba Bến Tre,cô Ba Trà Vinh ,ông Út Trà Ôn .Họ lấy thứ của họ trong nhà cộng với tên xứ sở sanh ra họ làm nghệ danh 

Có bà tên Nguyễn Thị Hai nhưng lấy thứ Út gắn vô lan trắng thành ra Út Bạch Lan ,cũng có bà Bạch Huệ tài danh bên tài tử nữa 

Lớp sau thì tên hoa hòe hơn .Lúc này tân nhạc thịnh hành.Xin kể tên cổ nhạc chung tân nhạc

Chữ Lệ  tức nước mắt,đẹp đẽ ta có ca sĩ Lệ Thu ,Lệ Thanh ,Mai Lệ Huyền,huyền là …đen thui.Có đào Lệ Thủy ,Lệ Thẩm …

Chữ Thái tức là thuận lợi,thái bình,thông thái ta có Thái Thanh ,Thái Châu,Thái Thảo,Thái Hiền.Sau 1975 có Thái Bảo ,Thái Hòa …

Chữ Phượng tức thanh nhã,ngay thẳng thì có Phượng Liên ,Phượng Mai,Phượng Hằng…

Ngọc là xinh đẹp ,quý giá có bà Ngọc Giàu ,Ngọc Hương,Ngọc Đáng ,Ngọc Huyền …

Thanh có nghĩa là màu xanh ,cũng có nghĩa là thanh tao thì có Thanh Nga,Thanh Sang,ca sĩ Thánh Thúy,Thanh Lan ,Thanh Kim Huệ…Cô đào Nguyễn Thị Anh  lấy danh là Thanh Thanh Hoa ,sau con gái là Thanh Thanh Tâm 

Ở xứ Bắc Kỳ có cô đào đa tài được gọi là đệ nhứt đào cải lương xứ Bắc  là Thanh Thanh Hiền 

Chữ Phương  nghĩa là hương thơm, tiếng thơm.ta thấy có ca sĩ Phương Dung –đây là tên thật của cô này 

Trường phái nhạc sĩ Nguyễn Tiến đẻ ra nghệ danh toàn Phương là Phương Hoài Tâm, Phương Hồng Hạnh, Phương Hồng Ngọc, Phương Hồng Quế

Mỹ là đẹp có Mỹ Châu,Mỹ Chi và ..Phương Mỹ Chi 

Hà là sông có ca sĩ Hà Thanh ,Thanh Hà,Hà Thanh Xuân ,nghệ sĩ cải lương Hà Mỹ Xuân ….

Có những ca sĩ có tên rất bình thường ,ví như Giao Linh tên thiệt là Đỗ Thị Sinh.Giao ở đây là cọng cỏ khô 

Có người tên rất chua,như Bùi Thị Chanh là tên cúng cơm của Phương Thanh 

Có những ca sĩ có tên thiệt rất đẹp và tên nghệ danh cũng bay bổng.Ví dụ Thanh Tuyền  tên thật là Phạm Như Mai,Khánh Ly tên thiệt là Nguyễn Thị Lệ Mai.Thái Thanh tên là Phạm Thị Băng Thanh 

Cô đào cải lương đẹp có tiếng Mộng Tuyền  tên thật là Huỳnh Thị Kim Loan,sau đi hát lấy Kim Loan,trùng với Kim Loan tân nhạc,nên đổi qua Mộng Tuyền 

Ca sĩ nổi tiếng "điệu” Hoàng Oanh tên thật là Huỳnh Kim Chi. Kim Chi là cành vàng chứ không phải cà pháo kim chi như bây giờ vẫn diễu .Từ Kim Chi –cành vàng ra nghệ danh Hoàng Oanh –con chim oanh có giọng hát vàng,thấy đúng quá xá chưa? 

Ca sĩ Trung Chỉnh vốn là  một bs quân y của VNCH. Chỉnh tiếng Hán nghĩa là ngay ngắn,đều đặn,trật tự .Còn Trung là con đường trung đạo của kẻ sĩ 

Những năm gần đây “nghệ sĩ” lấy nghệ danh làm ai cũng …nhức đầu ,tên đẹp Hán Việt khỏi xài,xài tiếng ngoại ,có tiếng hông có nghĩa 

Ví dụ như Noo Phước Thịnh thì cũng du di,Phước Thịnh là tên khai sanh,No là danh gọi ở nhà vì ông này đẻ trong đêm Noel ,gọi No thì kỳ,thêm chữ o ra Noo cũng tàm tạm 

Vậy còn B Trần,Chi Pu, Miu Lê ,Gil Lê, Issac,Will…là cái giống gì? 

B Trần là gì? Trần là họ, B là Bảo,Bùi,Bùm,Bự ,Bự,Búm  hay …Bú? 

Chi Pu là gi? Viết tắt của chữ  Chi Phương hay chị pú chăng? 

Issac là chôm từ Isssac Newton chăng? Thà lấy tên như Lệ Rơi đi cho nó đơn giản 

M.I.A, Sam, Kelly, Yanbi, Lil'Knight, Karik, JustaTee, Emily, Tim, Issac, Jun, Tronie, Will, Kimmese, Suboi, Mr.A, Mr.T, Touliver, Young Uno, Andree, Kyo, Lil’ Shady, Only C, Lynh Bacardi, XilliX  là ...ai?

Khán giả không đọc tên được thì không nhớ được,hèn chi giờ ...chìm lỉm 

Những ca sĩ người Miền Bắc thường làm khó những nhà ngôn ngữ học,thí dụ Đen Vâu là gì? Da đen và gâu gâu viết tắt à? 

Gần nhứt cháy mạng là  bé Nathan Lee,thực ra tên này lâu rồi giờ hâm nóng lại thôi

Nghệ sĩ bây giờ họ không có ngại trùng tên .Đi hát lấy tên trùng nhau tùm lum,thậm chí hậu bối lấy nghệ danh của nghệ sĩ đi trước luôn mà không hề ái ngại chút nào 

Ví dụ ca sĩ Thanh Thúy,lên mạng kiếm sẽ lộn,Thanh Thúy 

 trẻ,mà người ta gọi là Thanh Thúy quân khu 7 ,giờ là Thanh Thúy "Sở" để phân biệt với Thanh Thúy “Qua xóm nhỏ”,Thanh Thúy quân khu 7 là Thanh Thúy chuyên nhạc đỏ,giọng hát khác phong cách của Thanh Thúy kia.Rồi còn Thanh Thúy kịch vợ Đức Thịnh nữa 

Hoàng Oanh còn có Hoàng Oanh người mẫu,những năm 90 có một ca sĩ Phương Dung hát nhạc quê hương và một Phương Dung "Tào Thị" bên kịch 

Rồi 2 cô cùng lấy tên Phương Trinh,sau thì chia ra Angela Phuong Trinh và Phương Trinh Jollie

Nhức đầu quá.

Nguyễn Gia Việt