VỀ TÊN BÀ RỊA CÓ LÀ ĐẾN TỪ TÊN THẦN PO RIYAK CỦA NGƯỜI CHÀM NHƯ THẦY TẠ CHÍ ĐẠI TRƯỜNG NÊU RA KHÔNG ?

Về tên Bà Rịa có là đến từ tên thần Po Riyak của người Chàm như thầy Tạ Chí Đại Trường nêu ra không ? Cho đến nay, mình chưa thấy có nhà ngh...

Về tên Bà Rịa có là đến từ tên thần Po Riyak của người Chàm như thầy Tạ Chí Đại Trường nêu ra không ?

Cho đến nay, mình chưa thấy có nhà nghiên cứu Việt Nam nào phản bác kết luận này của thầy họ Tạ cả.

Chúng ta hoàn toàn không hề biết, thầy họ Tạ đã dùng phương pháp gì để mà chứng minh rằng tên Bà Rịa là cái tên diễn âm của tên thần Po Riyak của người Chàm cả (ngoại trừ khả năng có lẽ do chữ Rịa và Ri giống nhau nên thầy họ Tạ bịa ra kết luận trên chăng ?)

Chứ còn mà bạn đọc sử một chút xíu thì sẽ thấy:

(1) Theo truyền thuyết của người Chàm, thần Po Riyak chỉ xuất hiện sau triều đại Po Rome (1627-1651)

(2) Nhưng người Cao Miên họ đã chiếm lãnh vùng Bà Rịa không biết từ đời nảo đời nao rồi. Sử Việt còn để lại là vào năm 1658 (tức chỉ có 7 năm sau triều đại Po Rome), chính người Việt đã đem quân đánh Bà Rịa và bắt vua Cao Miên là Nặc Ông Chân. Chả lẽ cái tên Bà Rịa từ tên thần Po Ryiak của Chàm có mau đến nỗi năm 1658 dưới sự cai quyền của người Cao Miên đã có rồi à ? 

(3) Và trong các bản đồ Bồ Đồ Nha về vùng Đông Nam Á xưa, nơi khu vực Bà Rịa, còn có các tên Baida / Baia / Pt de Marais, mà các tên này có thể là có sớm hơn 1600s hay khoảng độ 1650s.  Những tên này đọc hao hao như Bà Rịa, nhưng không thể nào là đến từ cái tên Po Ryiak của người Chàm chỉ có sau giai đoạn 1650s đâu, đúng không ? 

Như vậy, nếu chúng ta càng dò sách và tài liệu xưa, càng thấy lập luận về tên Bà Rịa đến từ tên thần Po Riyak của thầy Tạ Chí Đại Trường là võ đoán.

Nhưng đáng sợ nhất, là trong cuốn Thần Người Đất Việt, hầu như kết luận nào của thầy họ Tạ (mà mình đang đọc), đều có thể dùng sử liệu mà phản biện cả, ngược lại trong khi đó những gì thầy họ Tạ nêu ra, hầu như là võ đoán hay tự mình vẽ ra cả.

Thầy họ Tạ viết sách nghiên cứu như thế này, mà lại không hề có sử liệu chứng minh, và nghe đâu thầy không biết cả Hán Nôm mà bàn luôn Hán Nôm, thế có là làm khổ người ta không ? Tại sao thầy họ Tạ yếu kém về mặt nghiên cứu như thế, mà cả chục năm nay, các nhà nghiên cứu Việt Nam cứ dựa vào sách thầy mà phán này phán nọ như là thầy nghiên cứu sử học và địa danh học rất nghiêm túc thế ?

Mình không muốn trở thành một người đánh đổ thần tượng Tạ Chí Đại Trường của các bạn, nhưng một quyển sách viết đầy ý kiến cá nhân như thế này, nó thật sự rất cần phải bị đọc và nghiên cứu lại, chứ không thể nào mà khơi khơi dùng làm tài liệu nghiên cứu gì đâu đúng không ?

Mời bạn tham khảo

Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi

Thanks

Brian

P.S: Và cho các fan của tên tỉnh Bà Rịa là từ tên bà Nguyễn Thị Rịa, thì xin thưa thuyết đó có thể cho vô thùng rác ạ, vì không hiểu có bà nào thời xưa có tên Thị Rịa ở miền Trung không, mình cũng rất muốn biết (và chữ Rịa viết ra sao ạ, có viết giống chữ Bịa không ?)