MAI NÀY AI LÀM THIỆN NGUYỆN?

MAI NÀY AI LÀM THIỆN NGUYỆN? Không rõ sau lần này người ta có dám kêu gọi vận động quyên góp làm thiện nguyện nữa không nhỉ? Nếu không, thì ...

MAI NÀY AI LÀM THIỆN NGUYỆN?

Không rõ sau lần này người ta có dám kêu gọi vận động quyên góp làm thiện nguyện nữa không nhỉ? Nếu không, thì đó cũng là một thiệt thòi cho người nghèo.

Các doanh nghiệp, cá nhân có điều kiện vẫn có thể tiếp tục bỏ tiền ra tự làm thiện nguyện, nhưng khuyết đi một mảng lớn là sức tập hợp của những người nổi tiếng. Những người ở xa, những người ít tiền muốn góp vài ba chục và ba trăm ngàn, chỉ có thể trao cho người đại diện đứng ra gánh vác. Mà góp cho địa phương, cho MTTQ thì họ không muốn, mà giới làm từ thiện giờ không nhận nữa, thì không gửi vào đâu nữa.

Cuối cùng thì việc làm từ thiện theo khuynh hướng đại diện vận động nhận làm giúp mạnh thường quân, vẫn phải có một chỗ dựa, một sự giúp đỡ từ chính quyền. Nếu ta không giao tiền cho Mặt trận hay Uỷ ban địa phương, thì ta vẫn nhờ họ những việc khác: Khảo sát hoàn cảnh, lập danh sách, thông báo cho dân, tổ chức địa điểm, huy động lực lượng hỗ trợ việc cấp phát quà, đưa ta đến thăm nhà dân, rồi canh giữ an ninh trật tự... cũng hàng chục loại công việc.

Cứ nhìn những đoạn clip ca sĩ Thuỷ Tiên đi phát quà thì thấy, nếu không có sự vào cuộc toàn lực của chính quyền, thì không bao giờ Thuỷ Tiên giải ngân được số tiền khổng lồ ngay giữa tâm bão lũ như thế. Cứ nhìn lực lượng cán bộ thôn xã, bộ đội dân phòng, thanh niên tình nguyện hỗ trợ buổi trao tiền thì rõ. Không hề ít người. Giả sử phải trả tiền công cho lực lượng này và các loại chi phí, thì e rằng cũng một khoản không nhỏ. 

Sẽ có những việc không tên mà ta không bao giờ hình dung ra được đâu. Ví dụ cụ già neo đơn, ở một mình, đã yếu lắm rồi, lại lẩm cẩm, làm gì biết điện thoại, làm gì có thông tin để hôm đó tự đi nhận quà, vậy ai đưa cụ đi, có phải là các cán bộ nhân viên thôn xã không? Ai chi tiền để các bạn đổ xăng xe máy đi chở người? Chỉ có thể là ngân sách xã, nhưng hiếm lắm, vậy thì xe cá nhân nên cá nhân đổ xăng mà đi. Cái đó nào mấy ai biết.

Thế nhưng trên thông tin CĐM thì ta chỉ biết ơn Thuỷ Tiên và MTQ thôi. Chúng ta không cần mang ơn chính quyền cũng được, nhưng phải thấy được sự góp sức này của họ.

Và một trong những việc quan trọng mà các đại diện phát quà phải cần đến, đó là văn bản xác nhận của chính quyền địa phương về số tiền đã trao. Xác nhận này có nhiều cách, nhưng cách nào vẫn phải có dấu mộc Uỷ ban. Đây là chứng từ tuy chưa 100% vững chắc nhưng đến giờ có lẽ nó là chứng từ có giá trị nhất.

Ở những khoản tiền nhỏ, số người nhận quà ít, thì cái danh sách có chữ ký của người nhận đã tốt. Nhưng nếu khoản tiền lớn hơn và số người nhận đông hơn, thì UB chỉ cần lập danh sách người nhận rồi ký đóng dấu hoặc dấu treo cũng đã tốt rồi. Còn với số lượng hàng ngàn người nhận như cuộc phát tiền của ca sĩ Thuỷ Tiên, chỉ còn cách chính quyền xác nhận tổng số hộ hoặc cao lắm là tổng số người nhận chứ không cách gì chi tiết từng người một được.

Hoạt động thiện nguyện hiện chưa có luật định cụ thể, chỉ vận dụng vài điều trong bộ luật Dân sự, nên đã có một số văn bản như Nghị định 64, Nghị định 93. Có lẽ người làm lãnh đạo cấp trên cũng đã hình dung được, hoạt động thiện nguyện cá nhân khá khó kiểm soát (chỉ nói khó kiểm soát do sự đa dạng, chứ chưa nói/bàn đến tính trung thực), nên NĐ64 đã cấm hẳn người dân (cá nhân) làm từ thiện bằng phương thức huy động nguồn lực xã hội. 

Mà không có người nổi tiếng đứng ra huy động nguồn lực, thì số đóng góp gửi về chính quyền, MTTQ chẳng bao nhiêu. Và người thiệt thòi là người dân nghèo đang lặn ngụp trong thiên tai, mưa lũ.

Câu chuyện bà Hằng tố nghệ sĩ, về mặt chứng cứ thì bà ấy phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, về mặt lương tâm thì nghệ sĩ họ tự đối diện với chính họ. Nhưng về mặt dư luận, người dân đòi hỏi mọi cái phải rõ ràng, và trách nhiệm này thuộc về cơ quan có trách nhiệm, cơ quan chức năng. Có thể nói, đến giờ bên công an đã thoả các điều kiện để mời bà Hằng hợp tác giúp đỡ công an làm rõ các dấu hiệu, thông tin mà bà nêu. Và bà Hằng cũng nên hỗ trợ bên công an về việc cung cấp thông tin dữ liệu, bởi trong đó có trách nhiệm phát ngôn của bà.

Thấy thời gian qua, cộng đồng mạng bầy đàn mà ngao ngán. Cứ ai thần tượng bên nào thì mạt sát bên kia; ai chạm vào thần tượng của mình là tấn công điên cuồng. Vậy thôi chứ không cần biết họ nói đúng hay sai về thần tượng của mình. Có khi người ta chỉ ra chính xác cái sai của thần tượng của mình, nhưng vẫn cứ tấn công mạt sát lại cái đã. Mà trong số này (gọi là antifan gì đó, mình không rành tiếng Anh), có rất nhiều người được học hành bài bản, có bằng thạc sĩ cử nhân, nhưng vẫn bất chấp lẽ phải, bất chấp quy định của pháp luật, cứ thần tượng của mình nói gì là nghe nấy, tung hô nấy, ào ào tấn công bên kia, khiến mất cả hình ảnh của cá nhân mình.

Khi thấy fan hai bên chửi qua lại, cộng với việc đến nay chính quyền với cơ quan chức năng cũng lúng túng đến mức đứng ngoài, ta dễ dàng nhận ra rằng vì Luật chưa có một khuôn phép nên mới có chuyện ai muốn nói gì thì nói. Cho nên câu chuyện bà Hằng xới lên cũng không hẳn là đã nhảm (nó chỉ nhảm ở chỗ lối nói năng diễn đạt của bà, quả thật là phản cảm), mà nó đặt ra một vấn đề thực sự nghiêm túc, là luật pháp phải có một quy định chặt chẽ, và có cơ quan được giao trách nhiệm trọng tài. Bởi, việc đại diện vận động quyên góp và trao quà, là một xu hướng chứ không phải và vụ đơn lẻ, và người dân nghèo được cứu giúp từ hoạt động này rất nhiều./.

Vy Dang