HỌC SỬ ĐỂ LÀM GÌ ? BÀI 2 - CÓ PHẢI HỌC TRÒ BÊN VIỆT NAM CHÁN HỌC SỬ VÌ NỘI DUNG SÁCH GIÁO KHOA BỊ BÓP MÉO KHÔNG ?

Học sử để làm gì ? #hoc_su_de_lam_gi Bài 2 - Có phải học trò bên Việt Nam chán học Sử vì nội dung sách giáo khoa bị bóp méo không ? Nếu ở bà...

Học sử để làm gì ?

#hoc_su_de_lam_gi

Bài 2 - Có phải học trò bên Việt Nam chán học Sử vì nội dung sách giáo khoa bị bóp méo không ?

Nếu ở bài 1, mình viết về việc các nhà giáo dục Việt Nam (mà dẫn đầu là đương kim Bộ trưởng Bộ Giáo Dục Nguyễn Kim Sơn) đã tuyên truyền vớ vẩn bao nhiêu năm nay là học trò chán học Sử vì bị bắt học thuộc sử kiện / ngày tháng năm, v.v (xem >> https://www.facebook.com/groups/3740991775941288/posts/6694223067284796/), thì ở bài viết này, mình viết về quan điểm ngược lại ở hải ngoại, điển hình là từ thầy Trần Gia Phụng, về lý do mà học trò bên Việt Nam chán học Sử, là vì nội dung sách giáo khoa bị bóp méo.

Bạn có thể đọc bài viết đài RFA phỏng vấn thầy Trần Gia Phụng về chủ đề này vào năm 2018 tại đây >> https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/professor-tran-gia-phung-history-under-socialism-schools-not-attractable-students-07122018111610.html.

Nhưng có thật là do nội dung sách giáo khoa bị bóp méo, nên học trò bên Việt Nam chán học Sử không ? Thì theo mình là hoàn toàn KHÔNG. Bởi vì các lý do như sau:

(1) Nếu đúng là có việc do vì nội dung sách giáo khoa bị bóp méo mà học trò bên Việt Nam chán học Sử, thì có nghĩa là học trò bên Việt Nam, mà ở đây là cấp trung học (high school), đã biết phân biệt sử viết đúng sai ra sao. Nhưng thật ra, bạn có thể tự mình kiểm chứng là ngay cả những người lớn Việt Nam, những người đã ra trường viết các bằng cấp đại học và làm việc trong xã hội lâu nay, phần lớn bọn họ có kiến thức rất sơ sài về sử Việt Nam. Bản thân họ chưa bao giờ có những kiến thức sử học chính chắn để so sánh về các thành quả của Đàng Trong vs Đàng Ngoài, của nhà Tây Sơn vs nhà Nguyễn, của chế độ VNDCCH vs VNCH, và có lẽ phần lớn bọn họ, những người đã sinh ra và lớn lên sau năm 1975 tại Việt Nam, đều mù kiến thức về chế độ VNCH để mà có thể đánh giá đúng sai sử học về chế độ VNCH này so với chế độ VNDCCH kia. 

Như vậy, một dân tộc đương đại mà mù sử gần nửa thế kỷ đến thế, thì không thể nào lại có thể đang có các thế hệ học sinh trung học có đủ trình độ để mà phân biệt đúng sai hoặc chán ngán sách giáo khoa sử viết bậy cả. Một em học sinh chỉ có thể chán sách giáo khoa sử viết bậy do em đã được đọc sử từ nhiều nguồn sử khác nhau, được dạy các tư duy phản biện, đã tìm hiểu sự khác nhau giữa chế độ VNCH và chế độ Cộng Sản ra sao, rồi đọc ngược lại sách giáo khoa, và từ đó mà tự quyết định đúng sai. Chứ không thể nào em học sinh đó lớn lên trong một xã hội có sự áp đặt bưng bít mù mờ kiến thức, rồi em đó chỉ đọc sách giáo khoa và hiểu là sách giáo khoa viết bậy.

(2) Có thể bạn nói, nhưng có khi ngày nay đã có mạng, nên các em học sinh trung học Việt Nam đã tự đọc và biết sách giáo khoa viết bậy. Nhưng chúng ta chưa hề có 1 cuộc khảo sát nào để biết các em học sinh trung học có đọc nhiều về sử không, nên giả thuyết trên mãi mãi vẫn là một giả thuyết. Tuy nhiên, có một sự thật rằng là, xem ra, ngay chính cả những người Cộng Sản viết các bài viết trên mạng về chế độ Cộng Sản của họ, cũng cho thấy là kiến thức sử học của họ là lạc hậu / tuyên truyền, ví dụ như xưa nay họ vẫn viết về nhơn vật Lý Tự Trọng "khi đi tử hình mà còn hát vang bài Quốc Tế Ca" nào đó, cho tới khi mình đem luôn tài liệu mới nhất ra chia sẻ cùng các bạn đó thôi (xem >> https://www.facebook.com/groups/3740991775941288/posts/6308464795860627/). Nếu ngay cả nhơn vật Lý Tự Trọng, được xem như là một trong những người Cộng Sản đầu tiên, mà người Cộng Sản Việt Nam, sống trong chế độ Cộng Sản Việt Nam, có lẽ còn được nhà nước đầu tư cho việc học và đọc, mà còn mù mờ chả biết lai lịch tiểu sử nhơn vật này ra sao, thì chắc là giả thuyết về ở Việt Nam, có các em học sinh trung học nào, tự bản thânà đủ trình độ và đọc về sử, rồi tự quyết định sách giáo khoa viết bậy, không thể đứng vững. 

Nếu người Cộng Sản sống ngay trong nước Cộng Sản mà còn mù mờ về lịch sử nhơn vật Cộng Sản nước họ, và hầu như phần lớn người dân sống trong chế độ Cộng Sản đó mù sử, thì làm gì có việc có các thế hệ các em học sinh trung học nào ở ngay trong chế độ Cộng Sản đó, được ai đó dạy hay khuyến khích đọc những bài sử phản biện trên mạng, rồi quyết định sử trong sách giáo khoa là viết bậy, rồi chán nản không học đâu bạn ? Đó là sự hoang tưởng đấy chứ.

Chỉ từ 2 điểm này thôi, chúng ta có thể thấy, là ở Việt Nam, nếu phần lớn người trong xã hội đều mù sử, thì khả năng các thế hệ học sinh trung học chán Sử vì các em có thể đã tự đọc sử rồi tự hiểu rõ là sách giáo khoa bị viết bậy là rất thấp, hay nói cho chính xác hơn, là hầu như không thể có. 

Nhưng tại sao nhiều người Việt sống ở hải ngoại, như thầy sử gia Trần Gia Phụng, lại nghĩ là học sinh trung học tại Việt Nam chán Sử vì sách giáo khoa viết bậy ? Theo mình hiểu, thì lý do là vì nhiều người Việt sống tại hải ngoại, họ ghét chế độ Cộng Sản, nên họ trút mọi thứ bậy đang diễn ra tại Việt Nam lên trên đầu chế độ Cộng Sản. Và cách nhìn này dẫn sự kết luận rất cực đoan và hầu như không thể tránh khỏi, đó là nhiều người Việt sống tại hải ngoại cho rằng chỉ khi nào chế độ Cộng Sản bị sụp đổ, thì mọi việc mới có thể trở nên khả quan hơn và mới có thể giải quyết được.

Và do vậy mà nếu bạn đọc bài phỏng vấn thầy Trần Gia Phụng, thầy cũng đã kết luận như thế "*Theo tôi, chỉ khi nào CS hết cầm quyền ở Việt Nam thì mới có sự thay đổi thật sự về việc dạy sử*".  

Nhưng cách nhìn bi quan như thế của người Việt sống tại hải ngoại, đã vô tình đóng lại cánh cửa đối thoại khơi nguồn lại cho các em học sinh trung học Việt Nam đọc và học Sử Việt. Chúng ta không biết khi nào chế độ Cộng Sản sẽ bị sụp đổ, nhưng chắc chắn kết luận như thế, là một kết luận bỏ cuộc đáng buồn. Ca dao tục ngữ Việt Nam có câu "Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn". Tại sao người Việt ở hải ngoại không thể làm gì hơn được, mà phải đợi cho tới khi chế độ Cộng Sản sụp đổ mới giúp được vậy ? Liệu 1 chế độ mới của người Việt Nam có khác xa với chế độ Cộng Sản ngày nay không, điều này chưa ai biết được, nhưng chúng ta biết chắc chắn là cả hai thái cực phát ngôn vô bổ đùn đẩy trách nhiệm đến từ các nhà giáo dục Việt Nam và phủi tay xoay lưng đi của người Việt hải ngoại, đều đáng xấu hổ và là tấm gương xấu làm mờ đi câu tục ngữ "Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn". 

Và mình cho rằng thầy Trần Gia Phụng đã sai khi ông đưa ra câu khẳng định "*Mục đích quan trọng của môn lịch sử là giáo dục cho học sinh lòng yêu nước, tinh thần dân tộc*". Mục đích đó chính là cái mà người Cộng Sản đang theo đuổi, và theo họ yêu nước chính là yêu Đảng, và nó đã và đang dốt hóa bao nhiêu là thế hệ người Việt. ***Nếu 1 người đam mê học và đọc Sử, họ cần để sự khách quan lên trên tinh thần dân tộc và lòng yêu nước***. Môn lịch sử là để giúp cho người ta có cái nhìn kỹ hơn và sâu sắc hơn về lịch sử dân tộc trên thế giới, và từ đó hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa người với người, giữa các nền văn hóa khác nhau, rồi dựa vào đó mà suy ra nhiều điều hay hơn, và biết đâu, giúp cho xã hội loài người gần nhau hơn và cùng nhìn về tương lai tươi đẹp hơn. 

Và đáng lẽ thầy Trần Gia Phụng phải hiểu rõ nhất về sự khách quan trong việc dạy và đọc Sử chứ, nhất là khi thầy đã sống ở Canada, một xứ tự do. Nên mình khá là thất vọng khi đọc về sự khẳng định như thế của một sử gia người Việt Nam nổi tiếng ở hải ngoại. 

Vậy trong bài 1 trước đây và bài 2 này, mình muốn các bạn thấy rõ, là những quan điểm xưa nay về học sinh chán học Sử, ở quốc nội (học Sử chán vì phải thuộc nhiều sự kiện / không phát huy sự sáng tạo của học sinh) và ở hải ngoại (học sinh chán vì sách giáo khoa viết bậy), đều là những quan điểm không hề có bằng chứng gì rõ ràng cả. Hy vọng sau này, không còn ai khi được hỏi về tại sao có tình trạng học sinh trung học tại Việt Nam chán Sử, lại tiếp tục nêu ra các quan điểm lỗi thời như vậy từ năm này qua năm khác nữa.

Regards,

Brian