Tập Cận Bình Thăm Việt Nam: Đằng Sau Lời Hữu Nghị Là Gì? Chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình tới Việ...
Tập Cận Bình Thăm Việt Nam: Đằng Sau Lời Hữu Nghị Là Gì?
Chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình tới Việt Nam từ ngày 14 đến 15/4/2025, nhân dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, không chỉ mang ý nghĩa nghi thức mà còn ẩn chứa nhiều ý đồ chiến lược, phản ánh tầm nhìn dài hạn của Bắc Kinh trong khu vực Đông Nam Á. Trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt giữa Trung Cộng và Hoa Kỳ, chuyến thăm này được xem là một bước đi quan trọng nhằm củng cố vị thế của Trung Cộng, đồng thời định hình mối quan hệ song phương với Việt Nam theo hướng có lợi nhất cho lợi ích quốc gia của mình. Dưới đây là phân tích về những ý đồ chính của ông Tập khi đến Việt Nam.
1. Củng cố Quan Hệ Song Phương và Tăng Cường Ảnh Hưởng Chính Trị
Một trong những mục tiêu hàng đầu của ông Tập Cận Bình là làm sâu sắc hơn mối quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam - Trung Cộng. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh hai nước kỷ niệm mốc son 75 năm quan hệ ngoại giao (1950-2025) và đúng vào “Năm Giao lưu Nhân văn”, tạo cơ hội để Bắc Kinh nhấn mạnh tình hữu nghị truyền thống “vừa là đồng chí, vừa là anh em”. Thông qua các cuộc gặp gỡ với Tô Tổng và các lãnh đạo cấp cao Việt Nam, ông Tập không chỉ muốn củng cố tin cậy chính trị mà còn tìm cách gia tăng ảnh hưởng của Trung Cộng trong hệ thống chính trị Việt Nam, đặc biệt khi Việt Nam đang chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần thứ 14 vào năm 2026.
Truyền thông Trung Cộng, như Nhân Dân Nhật Báo và Tân Hoa Xã, đã nhấn mạnh rằng chuyến thăm này là công du nước ngoài đầu tiên của ông Tập trong năm 2025, thể hiện sự ưu tiên của Bắc Kinh đối với Việt Nam trong chính sách ngoại giao láng giềng. Điều này cho thấy ý đồ của ông Tập là xây dựng một hình ảnh Trung Cộng thân thiện, đáng tin cậy, đồng thời khẳng định vai trò lãnh đạo khu vực của mình. Qua đó, Trung Cộng muốn đảm bảo rằng Việt Nam, một quốc gia có vị trí địa chính trị quan trọng trong ASEAN, sẽ tiếp tục duy trì mối quan hệ gần gũi với Bắc Kinh, bất chấp sức ép từ các cường quốc khác, đặc biệt là Hoa Kỳ.
2. Thúc Đẩy Hợp Tác Kinh Tế và Giảm Thiểu Rủi Ro Thương Mại
Trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang, đặc biệt sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp thuế “có qua, có lại” với nhiều quốc gia, Việt Nam đang trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Trung Cộng. Chuyến thăm của ông Tập được kỳ vọng sẽ dẫn đến việc ký kết khoảng 40 thỏa thuận hợp tác, tập trung vào các dự án cơ sở hạ tầng lớn như đường sắt Hà Nội - Hải Phòng trị giá 8 tỷ USD. Những dự án này không chỉ nhằm tăng cường kết nối kinh tế mà còn giúp Trung Cộng củng cố sự hiện diện trong nền kinh tế Việt Nam, từ đó tạo ra sự phụ thuộc chiến lược.
Hơn nữa, Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Cộng trong ASEAN, với kim ngạch thương mại song phương đạt hàng trăm tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang đối mặt với thách thức từ Hoa Kỳ về việc bị nghi ngờ là trung gian giúp Trung Cộng lách thuế. Do đó, ông Tập có thể tận dụng chuyến thăm để thúc đẩy các cơ chế hợp tác kinh tế minh bạch hơn, đồng thời thuyết phục Việt Nam duy trì vai trò trung lập trong cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung, tránh xa các biện pháp trừng phạt kinh tế từ Washington.
3. Đối Phó với Ảnh Hưởng của Hoa Kỳ và Cân Bằng Chiến Lược Khu vực
Chuyến thăm của ông Tập diễn ra trong bối cảnh Việt Nam vừa nâng cấp quan hệ với Hoa Kỳ lên mức Đối tác Chiến lược Toàn diện vào năm 2023, ngang hàng với Trung Cộng. Điều này khiến Bắc Kinh lo ngại về khả năng Việt Nam nghiêng về phía Mỹ trong cuộc cạnh tranh địa chính trị. Để đối phó, ông Tập có thể sử dụng chuyến thăm để nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ Việt - Trung, đồng thời khuyến khích Việt Nam duy trì chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, không đứng về phía bất kỳ cường quốc nào.
Ngoài ra, chuyến công du của ông Tập không chỉ giới hạn ở Việt Nam mà còn bao gồm Campuchia và Malaysia, hai quốc gia được xem là thân thiện với Trung Cộng. Điều này cho thấy ý đồ của ông Tập là xây dựng một liên minh khu vực để đối trọng với các liên kết an ninh do Mỹ dẫn dắt, như AUKUS hay QUAD. Với Việt Nam, ông Tập có thể tìm cách thúc đẩy các sáng kiến như “Cộng đồng Chia sẻ Tương Lai Việt Nam - Trung Cộng”, vốn được đề xuất trong chuyến thăm năm 2023, nhằm tạo ra một khuôn khổ hợp tác chiến lược sâu rộng hơn, từ kinh tế đến an ninh.
4. Kiểm Soát Bất Đồng và Duy Trì Ổn Định ở Biển Đông
Biển Đông từ lâu là điểm nóng trong quan hệ Việt - Trung, với những tranh chấp về chủ quyền và các hành động gây hấn của Trung Cộng tại khu vực. Tuy nhiên, ông Tập hiểu rằng bất kỳ xung đột nào ở Biển Đông đều có thể làm suy yếu vị thế của Trung Cộng trong khu vực, đặc biệt khi Việt Nam đang tăng cường hợp tác an ninh với các nước như Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ. Do đó, chuyến thăm lần này có thể là cơ hội để ông Tập tái khẳng định cam kết kiểm soát bất đồng, thúc đẩy đàm phán về Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC), đồng thời xoa dịu lo ngại của Việt Nam về các hoạt động quân sự hóa của Trung Cộng.
Mặc dù vậy, Trung Cộng khó có khả năng nhượng bộ về các vấn đề cốt lõi như yêu sách “đường 9 đoạn”. Thay vào đó, ông Tập có thể đề xuất các sáng kiến hợp tác kinh tế hoặc nhân văn để làm dịu căng thẳng, đồng thời ngăn chặn Việt Nam tìm kiếm các liên minh an ninh đối trọng với Trung Cộng.
5. Thúc Đẩy Tư Tưởng Xã Hội Chủ Nghĩa và Tăng Cường Quan Hệ Đảng
Cả Việt Nam và Trung Cộng đều là các quốc gia do đảng cộng sản lãnh đạo, tạo ra một nền tảng ý thức hệ chung. Trong chuyến thăm, ông Tập có thể tận dụng cơ hội để thúc đẩy trao đổi lý thuyết xã hội chủ nghĩa, chia sẻ kinh nghiệm quản trị và củng cố quan hệ giữa hai đảng. Đặc biệt, với việc Việt Nam đang chuẩn bị cho Đại hội 14, Trung Cộng có thể muốn định hình một phần tư duy chính trị của lãnh đạo Việt Nam, thông qua việc nhấn mạnh “Tư tưởng Tập Cận Bình” như một mô hình phát triển thành công.
Hơn nữa, ông Tập có thể khuyến khích Việt Nam học hỏi các chính sách kinh tế và xã hội của Trung Cộng, từ đó tăng cường sự đồng thuận về ý thức hệ, giảm thiểu nguy cơ Việt Nam bị ảnh hưởng bởi các giá trị dân chủ phương Tây. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Bắc Kinh đang tìm cách bảo vệ mô hình xã hội chủ nghĩa trước áp lực quốc tế.
Chuyến thăm Việt Nam của ông Tập Cận Bình không chỉ là một sự kiện ngoại giao thông thường mà còn là một nước cờ chiến lược trong bàn cờ địa chính trị khu vực và toàn cầu. Thông qua việc củng cố quan hệ chính trị, thúc đẩy hợp tác kinh tế, đối phó với ảnh hưởng của Mỹ, kiểm soát bất đồng trên Biển Đông và lan tỏa tư tưởng xã hội chủ nghĩa, ông Tập đang tìm cách định vị Trung Cộng như một đối tác không thể thay thế của Việt Nam. Tuy nhiên, với chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ của Việt Nam, kết quả của chuyến thăm sẽ phụ thuộc vào khả năng Hà Nội cân bằng giữa lợi ích quốc gia và áp lực từ các cường quốc. Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, chuyến đi này không chỉ là cơ hội mà còn là thách thức để Việt Nam khẳng định vị thế của mình.
Lê Sỹ Hùng
Không có nhận xét nào